Κυριακή 26 Ιουλίου 2009

Στην πλατεία Πρωτομαγιάς


Είναι φορές, που η ιστορία εμφανίζεται συμπυκνωμένη εκτός βιβλίων, σε ένα τυχαίο περιστατικό, σε μία φράση, σε μια συνάντηση, φορτισμένη με την ένταση του απροσδόκητου και ταυτόχρονα του αποκαλυπτικού. Η παρουσία ενός ανθρώπου σε έναν δεδομένο χώρο, μπορεί κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες να είναι πιο εύγλωττη, από παραγράφους, αναλύσεις, συζητήσεις.
Η πλατεία Πρωτομαγιάς βρίσκεται ανάμεσα στο πεδίο του Άρεως και τη σχολή Ευελπίδων ενώ από κάτω της περνά τούνελ η οδός Μουστοξύδη. Η πλατεία είναι ευρύτερα γνωστή, από μια σειρά εκδηλώσεων, ανάμεσά τους μια σειρά τόσο αντιρατσιστικών φεστιβάλ, όσο και ρατσιστικών (φεστιβάλ Χρυσής Αυγής).Για τους περισσότερους κατοίκους, η πλατεία εμφανίζεται στην καθημερινότητά της. Λουσμένη με δικηγόρους τα πρωινά και τα μεσημέρια (πέρασμα προς τα γειτονικά δικαστήρια της Ευελπίδων), παραχωρημένη σε όσους βγάζουν τον σκύλο τους βόλτα τα απογεύματα, παρατημένη στον χαμηλό φωτισμό και το σκοτάδι τη νύχτα. Η ρουτίνα της πλατείας σπάει τα Σαββατοκύριακα. Εδώ και τρεις γενιές, με τρεις διαφορετικούς τρόπους. Οι τρεις αυτές γενιές, είναι οι τρεις ηλικίες της πλατείας Πρωτομαγιάς, αλλά ταυτόχρονα και κάτι περισσότερο.
Η πρώτη ηλικία, είναι η ηλικία της αλάνας. Πριν την πλατεία, ο χώρος μπροστά από τη σχολή Ευελπίδων ήταν ανοιχτός, χωμάτινος και στο ύψος του πεδίου του Άρεως. Προς τη μεριά της Ευελπίδων(ρέμα τότε), βρισκόταν ο προσφυγικός συνοικισμός. Εκτεινόμενη από το ύψος της οδού Σπετσών μέχρι και το (πολύ μεταγενέστερο) θέατρο Αμόρε, μια σειρά από παράγκες φιλοξενούσε πρόσφυγες, κυρίως από τη Σμύρνη. Στην αλάνα ήταν και η έδρα του ‘’Σμυρναϊκού’’, τοπικής ομάδας με σαφές όνομα. Στην πρώτη της ηλικία, η πλατεία Πρωτομαγιάς, φιλοξενούσε κυρίως Έλληνες πρόσφυγες.
Η δεύτερη ηλικία είδε τους πρόσφυγες να φεύγουν για τη Νέα Σμύρνη, την παραγκούπολη να χτίζεται και το ρέμα να μπαζώνεται και να γίνεται δρόμος. Στην αλάνα μαζεύονταν παιδιά της γειτονιάς, φτιάχνοντας ομάδες, παίζοντας ποδόσφαιρο, περνώντας την ώρα. Τη δεκαετία του 80 μετά τους μεγάλους σεισμούς της Αθήνας, τα δικαστήρια μεταφέρθηκαν από τη διασταύρωση Σανταρόζα και Πανεπιστημίου, στην Ευελπίδων. Αυτή η μετακίνηση έφερε και τη μεταβολή της περιοχής. Η αλάνα υπερυψώθηκε, ο δήμος έδιωξε το χώμα και έφερε πλάκες, ανοίχτηκε η σήραγγα της Μουστοξύδη, και φτιάχτηκε το μεγάλο γκαράζ κάτω από την πλατεία. Η δεύτερη ηλικία, είδε την αλάνα να γίνεται πλατεία και να ονομάζεται πλατεία Πρωτομαγιάς.
Μέχρι τα τέλη τις δεκαετίας του 90 η καθημερινότητα στην πλατεία έμενε σταθερή (αν εξαιρέσουμε την παράνομη καταπάτηση του χώρου από την αυθαίρετη καφετέρια ‘’Δέλεαρ’’, η κακογουστιά της οποίας καλύπτει το 1/5 της πλατείας.) Αλλά σιγά σιγά, οι παρέες των παιδιών άρχιζαν να αραιώνουν μέχρι που έγινε αρκετά δύσκολο, ακόμη και το να σχηματίσεις ομάδες. Στην εποχή μας, είναι συχνό τα τρισδιάστατα παιχνίδια της οθόνης, να γοητεύουν περισσότερο από τα κανονικά.
Τη θέση των παιδιών, στην Τρίτη ηλικία της πλατείας, πήραν οι μετανάστες. Σήμερα ο χώρος καλύπτεται (και πολλές φορές σε καθημερινή βάση) με μετανάστες από το Πακιστάν που παίζουν κρίκετ. Μέσα από το πρωτότυπο της θέας και το ακατανόητο των κανόνων του αθλήματος, ο περαστικός έρχεται (άθελα και ασυνείδητα) σε επαφή με το αποικιακό παρελθόν των παιχτών ( το κρίκετ μεταφέρθηκε στις –τότε- Ινδίες, από τους Άγγλους, μαζί με τις συνταγές με μέντα και την αιματηρή τυραννία) αλλά και την καθημερινή τους διασκέδαση ( το κρίκετ είναι το δημοφιλέστερο άθλημα στο Πακιστάν). Όπως οι παραγκουπόλεις των Σμυρναίων έχουν δώσει τη θέση τους στα στενά υπόγεια των μεταναστών, έτσι και ο ‘’Σμυρναϊκός’’ έχει παραχωρήσει τη θέση του στα μπαστούνια του κρίκετ. Όσο και αν οι ηλικίες αλλάζουν, αυτή η Πρωτομαγιά ανήκει στους μετανάστες.
(στην εφημερίδα εποχή)

Δεν υπάρχουν σχόλια: