Η Ευρώπη έχει καταντήσει εδώ και καιρό μια γερασμένη και φοβική ήπειρος. Ενας αμήχανος διεθνής παίχτης βουτηγμένος στη συντήρηση και τον κυνισμό.
Μέσα από τις δεξαμενές της ιστορίας της, η Ευρώπη επιλέγει τη δική της ευρωπαϊκή παράδοση, την παράδοση που ορίζει τις κινήσεις της. Την παράδοση της αποικιοκρατίας και των σκλαβοπάζαρων, της μισαλλοδοξίας και των πογκρόμ, των γενοκτονιών και του μαζικού θανάτου κάπου μακριά – με δική της βέβαια ευθύνη.
Γιατί καλός ο Διαφωτισμός, οι επαναστάσεις και ο πολιτισμός, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε πως τα μεγαλύτερα εγκλήματα της ανθρωπότητας είναι και αυτά ευρωπαϊκές κληρονομιές.
Και φυσικά σε όλα αυτά οι Ευρωπαίοι πολίτες δεν είναι άμοιροι ευθυνών. Είναι οι εκλεγμένες ηγεσίες τους αυτές που προωθούν την ατζέντα στο δικό τους όνομα και με δική τους επικύρωση.
Ο Ορμπαν και ο Κουρτς, ο Ζεεχόφερ και ο Σαλβίνι και μαζί όλες οι δεξιές ή σοσιαλιστικές κυβερνήσεις που, θέλοντας να αποτρέψουν την άνοδο της Ακροδεξιάς, υιοθετούν ακροδεξιές πολιτικές σε σημεία με κυριότερο το προσφυγικό.
Φοβικοί πληθυσμοί βλέπουν τα συντηρητικά τους αντανακλαστικά να θρέφονται από τα ΜΜΕ και να ικανοποιούνται στη λαϊκίστικη ρητορική ακροδεξιών δημαγωγών.
Δεν είναι παραπλανημένοι αλλά ικανοποιημένοι που ο καθημερινός τους παραλογισμός και η μισαλλοδοξία τους βρήκε πολιτική ατζέντα.
Πληθυσμοί συνήθως εντός της κρίσης, αδιάφοροι για την πρόσφατη ιστορία που έθρεψε εκατόμβες νεκρών, αδιάφοροι για την ίδια την πραγματικότητα και τους αριθμούς που δείχνουν πως η Ευρώπη στο σύνολό της δεν φιλοξενεί παρά έναν ελάχιστο αριθμό προσφύγων και μεταναστών σε σχέση με τον παγκόσμιο πληθυσμό τους (και ελάχιστο σε σχέση με τον πληθυσμό των χωρών).
Η κατάσταση δεν ορίζεται πια από τις δυνατότητες αντιμετώπισης του ζητήματος ή από τις τεχνικές που πρέπει να ακολουθηθούν. Ορίζεται από μια απόλυτη έλλειψη επιθυμίας για οποιαδήποτε λύση.
Τα στρατόπεδα στη Βόρεια Αφρική, η οικονομική ενίσχυση κρατών μέχρι και στον Νίγηρα με μόνη ρήτρα τον περιορισμό των ροών και η χρηματοδότηση των τεχνικών –όχι διάσωσης, αλλά– αποτροπής των μεταναστών στη Μεσόγειο περιγράφουν μια διάθεση το πρόβλημα να μείνει μακριά.
Ακόμα και αν αυτό σημαίνει περισσότερο θάνατο και περισσότερη δυστυχία. Αρκεί να μη γίνεται στη γειτονιά μας.
Αρκεί να μην το παίρνουμε χαμπάρι, αρκεί να μη μας δημιουργεί το ελάχιστο τσίμπημα συναισθήματος ή –πόσο μάλλον– ενοχής.
Οι μετανάστες είναι ελεύθεροι να πεθαίνουν, αλλά τουλάχιστον μακριά από εδώ.
Αυτό που βιώνουμε είναι το τέλος του κάθε ανθρωπιστικού προσχήματος. Η απόλυτη κυριαρχία ενός πολιτικού κυνισμού που δεν στηρίζεται σε τίποτα άλλο από έναν καθαρό και πηχτό ρατσισμό.
Μια βαθιά αδιαφορία για τα ναυάγια και τους πνιγμένους που ολοένα και πολλαπλασιάζονται (τα τελευταία τέσσερα 24ωρα, ο αριθμός των αγνοουμένων στα νερά της Μεσογείου έφτασε τους 277 ανθρώπους), για τους νεκρούς μετανάστες που επαναπροωθήθηκαν στις ερήμους της Αλγερίας και πέθαναν εκεί, για τα νέα σκλαβοπάζαρα στη Λιβύη και αλλού που ο άνθρωπος πωλείται σαν κομμάτι κρέας.
Ολες αυτές οι εξελίξεις έχουν την υπογραφή της Ευρώπης και των πολιτών της. Η ιστορία θα γράψει πως αυτή ήταν η απάντηση των Ευρωπαίων σε ένα πρόβλημα που θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί, αλλά ο Ευρωπαίος πολίτης σήμανε θάνατο.
Στο κλασικό του έργο «Της γης οι κολασμένοι» ο Φρανζ Φανόν έγραφε: «[...] και πραγματικά ο άποικος έχει δίκιο όταν λέει ότι “τους ξέρει”. Γιατί ο άποικος είναι εκείνος που έφτιαξε και εξακολουθεί να φτιάχνει τον αποικιοκρατούμενο. Ο άποικος αντλεί την αλήθεια του, δηλαδή τ’ αγαθά του, από το αποικιοκρατικό σύστημα».
Αυτά γράφτηκαν το 1961 και, παρόλο που η εποχή της αποικιοκρατίας έληξε, ο άποικος δεν σταματά μέχρι και σήμερα να διαμορφώνει τις αποικίες του.
Σε αυτή την εξ αποστάσεως αποικιοκρατία του προσφυγικού ζητήματος, η βασική αλήθεια που αντλεί από τις πρώην αποικίες ο άποικος είναι η ησυχία του.
Η μακαριότητα της ασφάλειας και της καθαρότητάς του με οποιοδήποτε τίμημα. Ενώ ταυτόχρονα συνεχίζει να «φτιάχνει» τον αποικιοκρατούμενο. Να του δίνει χαρακτηριστικά και ιδιότητες και να προσπαθεί να ορίσει τη μοίρα του. Να προβάλει την επιθυμία του δίνοντας έτσι σχήμα στη μορφή του.
Και αυτή τη στιγμή η Ευρώπη ορίζει τον ιδανικό αποικιοκρατούμενο ως νεκρό σε κάποια έρημο ή πνιγμένο κάπου στη Μεσόγειο. Και, ναι, η στάση αυτή ισούται με γενοκτονία.
*Στίχος του Τ. Σ. Ελιοτ
(στην Εφημερίδα των Συντακτών)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου