Παρασκευή 7 Σεπτεμβρίου 2018

Το Παγκόσμιο Κύπελλο και η τυραννία του παρελθόντος


Κάθε μεγάλο αθλητικό γεγονός αποτελεί αφορμή για μια σειρά από γεγονότα. Για θέαμα και ώρες ραστώνης, για πάθος και για απογοήτευση, για συναντήσεις και ατελείωτες κουβέντες γύρω από μια ανάλαφρη αφορμή. Ταυτόχρονα αποτελεί την καλύτερη αφορμή για τους απανταχού νοσταλγούς, για όλους αυτούς που εικονογραφούν το παρόν ως ένα παρελθόν που εξέπεσε. Η παλιά Βραζιλία, η παλιά Αργεντινή, τα παλιά Παγκόσμια Κύπελλα. Η νιότη του κόσμου που ρυτίδωσε. Οι αλάνες, οι αυτοσχέδιες μπάλες και τα γρατσουνισμένα γόνατα. Δυναστείες και παλαιές μαγείες, εικόνες και συγκινήσεις ασύμβατες με τη μιζέρια του παρόντος.
Και καθώς μεγαλώνεις ανακαλύπτεις πως το παλαιό παρόν γίνεται και αυτό παρελθόν και πιάνεις τον εαυτό σου μαζί με τους νοσταλγούς. Να νοσταλγείτε μαζί κάποιο περασμένο παρόν, κάποιο παρόν αδικημένο υπό τη μόνιμη υπόμνηση ενός άλλου παρελθόντος. Ομάδες που κάποτε απορρίφτηκαν σαν «όχι κάτι σπουδαίο» και τώρα εντάχθηκαν και αυτές στο πάνθεο της ανάμνησης.
Το παρελθόν έχει την τάση να εξαπλώνεται και να συρρικνώνεται ταυτόχρονα. Κανείς δεν θυμάται τα βαρετά παιχνίδια, τα βαρετά λεπτά, τις ώρες που κίνησαν αργά χωρίς συγκίνηση.
Θυμάσαι μόνο την έκπληξη μιας ντρίμπλας, τον πανηγυρισμό ενός γκολ, την ανατροπή, την απογοήτευση και την επιβεβαίωση των προσδοκιών.
Στιγμές που απλώνονται ώστε να κατακτήσουν τη συνολική εμπειρία. Και τελικά να την αντικαταστήσουν.
Θυμόμαστε ολόκληρα παιχνίδια, ολόκληρες διοργανώσεις και ολόκληρα καλοκαίρια από αυτά τα ελάχιστα σημεία που τόσο πολύ επεκτάθηκαν, τόσο πολύ τέντωσαν την όψη τους χωρίς να την παραμορφώσουν ώστε τελικά να καλύπτουν ένα ολόκληρο παρελθόν και μια ολόκληρη σχέση. Είναι αυτές οι στιγμές που μας κινούν και σήμερα μας σπρώχνουν στα γήπεδα και τις οθόνες.
Και κάθε φορά μαζί με την απόλαυση σε παρόντα χρόνο, πάντοτε αφήνεις και ένα κομμάτι σου να νοσταλγεί. Στις ομάδες που υποστηρίζεις, στις προσδοκίες και τις αντιλήψεις σου.
Και κάπου εκεί, όταν η νοσταλγία κυριαρχεί και δεν σε αφήνει να απολαύσεις, καταλαβαίνεις πως δεν είναι οι παλιές συγκινήσεις αυτό που αναζητείς. Δεν είναι οι ιστορικές ομάδες και οι ιστορικές στιγμές που πέρασαν και δεν θα ξαναρθούν.
Είναι ο χρόνος που περνά, είναι η απλότητα του πρώτου νεόκοπου ενθουσιασμού, το παιδικό βλέμμα και η πρώτη προσδοκία, η σοβαρότητα που αποκτάει ένα παιχνίδι για ένα παιδί.
Αυτό το παράλογο που γίνεται λογικό μέσα από την αφοσίωση χωρίς δεύτερες σκέψεις. Οπως ένα παιδί που παίζει με τα παιχνίδια του, με απόλυτη φυσικότητα και απόλυτη ελευθερία. Είναι η κατάσταση αυτή, όταν όλα είναι απλά και συ κομμάτι μιας ενότητας που δεν ζητά επιβεβαιώσεις ή επεξηγήσεις.
Αλλά το παρόν παίζει μπάλα μπροστά σου, ζητά την ίδια αφοσίωση, την ίδια απόλαυση. Δεν υπόσχεται, απλά συμβαίνει, χτίζει χωρίς να σε συμβουλεύεται, σε τραβάει από το μανίκι και σου επιβεβαιώνει πως όλα συνεχίζονται, πως μεγάλες ομάδες δεν υπήρξαν ποτέ, μόνο οι δικές σου στιγμές απέναντί τους και πως οι στιγμές αυτές είναι πάντοτε ένα βήμα πριν συμβούν. Πως το εξαιρετικό καραδοκεί, ανεξάρτητα από στατιστικές και συνθέσεις. Γιατί έτσι.
Γιατί το ίδιο το παράλογο γεγονός του παιχνιδιού επιβάλλει τη δική του λογική και τη δική του εκλογίκευση. Ναι, το ποδόσφαιρο έχει αλλάξει, πολλά έχουν αλλάξει.
Η επιστήμη, το ευρωπαιοκεντρικό μοντέλο, το γεγονός πως πια δεν θα δεις έναν παίκτη που δεν ξέρεις από κάποια μακρινή ήπειρο που θα σου αποσπάσει τον θαυμασμό και… και… Μικρή σημασία έχει.
Στον πυρήνα του το παιχνίδι είναι πάντοτε το ίδιο. Γιατί συγκροτήθηκε με τρόπο υποκειμενικό, από σένα και μόνο από ένα παρελθόν που είναι διαρκώς παρόν, που συνεχώς πολλαπλασιάζεται και συνεχώς αναγεννιέται σαν κύμα που πολιορκεί τις πλωτές στιγμές σου.
Και κάθε στιγμή, το παρόν εξεγείρεται απέναντι στη δικτατορία του παρελθόντος, όχι για να το αποκαθηλώσει, αλλά για να το επιβεβαιώσει.
Και παίζει μπάλα μαζί του, χωρίς σκορ, χωρίς καμία απαίτηση πέρα από την απόλαυση του ίδιου του γεγονότος.
Και τη μόνιμη υπενθύμιση της συγκίνησης του ακαριαίου.

(στην Εφημερίδα των Συντακτών)

Δεν υπάρχουν σχόλια: