Η ακολουθία Μάντσεστερ-Λονδίνο-Τορίνο

Η πόλη βράζει και ο δρόμος λυγίζει. Το σκοτάδι βγαίνει μέσα από τη γη.
Βλασταίνει μαύρο ώς τους αστραγάλους σαν να χύθηκαν βαρέλια πίσσα σε κάθε γωνιά.
Βλασταίνει μαύρο κι ανεβαίνει, συνεχώς ανεβαίνει. Η πόλη μοιάζει μία αλλά δεν είναι.
Στο πλαίσιο της συγκυρίας, στο πλαίσιο της σύγχρονης ευρωπαϊκής μητρόπολης ο φόβος τείνει παγκοσμιοποιημένος να εξισώσει ταυτότητες, παρελθόντα και ιστορίες, ευθύνες και αθωότητες.
Ο φόβος κυκλοφορεί μέσα από τα καλώδια της επικοινωνίας ενιαίος. Ως ένα τρεμάμενο Εμείς που αμφισβητείται.
Το ψευδές δίπολο της ελευθερίας και της ασφάλειας μοιράζεται περίπου στις ίδιες ποσότητες στα κέντρα και τις περιφέρειες.
Η ρητορική των κομμάτων από χώρα σε χώρα αρχίζει να μοιάζει, η εκμετάλλευση του φόβου και η καλλιέργεια της μισαλλοδοξίας αποκτούν χαρακτήρα κυρίαρχου πολιτικού εργαλείου. Το προσφυγικό γίνεται καταλύτης κάθε εξέλιξης, βασικός όρος εξωτερικής πολιτικής, διμερών σχέσεων, γεωπολιτικής.
Αν ψάξεις αντιστρόφως τις διεθνείς ειδήσεις, ανά δεκάδα συναντάς νέα για τρομοκρατικές επιθέσεις σε διάφορα σημεία του κόσμου εκτός του «ιερού» δυτικού κόσμου.
Αίγυπτος, Λιβύη, Αφγανιστάν, Φιλιππίνες και ξανά Αφγανιστάν.
Συναγερμοί σε διάφορες ευρωπαϊκές πόλεις, ακυρώσεις εκδηλώσεων και συναθροίσεων, πληροφορίες για επιθέσεις, κόκκινοι συναγερμοί και καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.
Η εξαίρεση ως καθημερινός κανόνας. Και ανάμεσα σε αυτά η καθημερινότητα που προσπαθεί να επιβιώσει, οι ελευθερίες, οι αξίες και τα δικαιώματα που πνίγονται κάτω από τη εκμετάλλευση των αφορμών.
Η Ευρώπη που ξημερώνει, η Δύση που ξημερώνει είναι ένας μαύρος τόπος, μια ξερή γη.
Ο φόβος και ο τρόμος ορίζουν το περπάτημα, τα σώματα στους δρόμους, τις συμπεριφορές και τις συνειδήσεις.
Σιγά σιγά οι πολίτες μοιάζουν εξαντλημένοι, έτοιμοι να παραχωρήσουν όλο και περισσότερα αναζητώντας λίγη από την παλιά κανονικότητα.
Το ζήτημα της τρομοκρατίας προκύπτει όλο και πιο σύνθετο ως προς τις αιτίες και τις ρίζες του.
Φαντάζομαι πως δεν είμαι ο μόνος που αδυνατεί να εξηγήσει το φαινόμενο ανατρέχοντας σε μια υπαρκτή πληγή του παρελθόντος.
Φταίει το παρελθόν της αποικιοκρατίας, φταίει η ταξική θέση που κατέχουν οι τρομοκράτες στις δυτικές κοινωνίες, φταίει η κρίση, φταίει ο πόλεμος στη Συρία.
Δεν μπορώ να αποδεχτώ ένα ευθύγραμμο σχήμα, μια ευθεία χάρακα που θα με οδηγήσει από ένα συμβάν στο αποτέλεσμα των τρομοκρατικών επιθέσεων.
Το παράδοξο που επιβεβαιώνεται είναι πως όσο πιο σύνθετο μοιάζει ένα πρόβλημα τόσο περισσότερο χώρο κερδίζουν οι υπεραπλουστευτικές απαντήσεις:
Φταίει ο πόλεμος των πολιτισμών, φταίει το Ισλάμ. Και αυτό το ψευδεπίγραφο «Εμείς» κερδίζει και αυτό έδαφος ως αντανάκλαση της υπεραπλουστευτικής απάντησης που προηγήθηκε.
Χωρίς διαφορές ταξικές, πολιτιστικές και πολιτικές. Μια ταυτότητα τυφλή, σαν αμυντική αντανάκλαση των τυφλών τρομοκρατικών χτυπημάτων.
Και ενώ όλα αυτά συμβαίνουν, η Ανατολή μοιάζει να περνά σε έναν νέο κύκλο γενικευμένης αστάθειας.
Ο συνεχιζόμενος πόλεμος στη Συρία, η τρομοκρατική επίθεση στο Ιράν, η ένταση ανάμεσα στα διάφορα αραβικά κράτη και το Κατάρ περιγράφουν τη διεύρυνση της αναταραχής.
Μια αναταραχή που αποδεικνύει πως οι παράμετροι που γεννούν τον ευρωπαϊκό πανικό τρώνε ακόμη το πρωινό τους και ετοιμάζονται για μια μεγάλη μέρα.
Η ακολουθία Μάντσεστερ-Λονδίνο-Τορίνο περιγράφει κομμάτια από ένα ευρωπαϊκό μέλλον που τείνει να επικρατήσει.
Το τρομοκρατικό χτύπημα στο Μάντσεστερ, το γεγονός πως ένα χτύπημα μπορεί να γίνει όχι μόνο στην πρωτεύουσα ή στο κέντρο εξουσίας μιας πόλης αλλά σχεδόν παντού: ο φόβος οφείλει να μοιραστεί μεταξύ κέντρου και περιφέρειας σε ίσες ποσότητες.
Το τρομοκρατικό χτύπημα στο Λονδίνο, το γεγονός πως παρά τα μέτρα ασφαλείας, την καταστολή, τους κόκκινους συναγερμούς οι πόλεις και οι ζωές είναι διαμπερείς από κίνδυνο, διάτρητες από θάνατο: ο φόβος οφείλει να συντηρείται στην ίδια ένταση και κάθε λύση μοιάζει μάταιη.
Οι 1.400 τραυματίες από το ποδοπάτημα στο Τορίνο ύστερα από την έκρηξη βαρελότου το οποίο παρερμηνεύτηκε ως τρομοκρατική επίθεση περιγράφουν την έκταση, την ισχύ και την ενσάρκωση του φόβου στον καθένα μας.
Ουσιαστικά εδώ έχουμε μια τρομοκρατική επίθεση χωρίς τρομοκράτες, χωρίς τρομοκρατία.
Το συμβάν έχει σε τέτοιο βαθμό ενσωματωθεί με αποτέλεσμα ακόμη και η υπόνοιά του να είναι αρκετή ώστε να γεννήσει παρόμοια αποτελέσματα: ο φόβος οφείλει να είναι καθολικός.
Η πόλη βράζει και ο δρόμος λυγίζει. Το σκοτάδι βγαίνει μέσα από τη γη.

(στην Εφημερίδα των Συντακτών)