Για πολλούς το βιβλίο του Φίλιπ Ροθ «Παντρεύτηκα έναν κομμουνιστή» δεν αποτελεί κάτι περισσότερο από μια μεταμφιεσμένη επίθεση στην πρώην γυναίκα του, την Αγγλίδα ηθοποιό Κλερ Μπλουμ.
Ανεξάρτητα όμως από τη συγκεκριμένη εκτίμηση, το βιβλίο παραμένει σημαντικό ως αποτύπωση μιας εποχής και καταγραφή ενός κλίματος.
Το μυθιστόρημα μας μεταφέρει στα χρόνια του μακαρθισμού, σε μια περίοδο καταγγελιών, ηθικού πανικού και ποινικοποίησης των ιδεών και των απόψεων.
Ο ίδιος ο τίτλος μάς παραπέμπει στον ηθικισμό, τον πουριτανισμό και τον σκανδαλισμό των χριστεπώνυμων πληθών της περιόδου.
Εδώ οι μαύροι είναι αλκοολικοί εγκληματίες, όποιος καπνίσει μαριχουάνα πεθαίνει αμέσως και οι ομοφυλόφιλοι σχεδιάζουν απόβαση στην Αμερική.
Λίγο-πολύ η κάθε μία από αυτές τις ιδιότητες σημαίνει το ίδιο στην περιοχή του ηθικού πανικού.
Περιγράφει τον Αλλο, αυτόν που είναι εκτός του καλουπιού των ανθρώπινων ανθρώπων, αυτόν που μπορεί να διαφέρει πολιτικά, φυλετικά ή ερωτικά.
Ο προσδιορισμός της διαφοράς δεν έχει σημασία. Είναι η ίδια η διαφορά αυτή που μετράει.
Γι' αυτό κανένας από τους φορείς του ηθικού πανικού δεν χρειάζεται να εμβαθύνει σε αυτή την άποψη.
Αρκεί η ένταση με την οποία βιώνει τη διαφορά και η ένταση με την οποία εκδηλώνει την επιθυμία της εξάλειψής της.
Ο κομμουνιστής είναι ο απόλυτος πολιτικός Αλλος. Μετά την πτώση του ανατολικού μπλοκ και την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης, ο αντικομμουνισμός κρίθηκε απαραίτητο συστατικό πολιτικής γεωμετρίας.
Η σταδιακή άνοδος του νεοφιλελευθερισμού, η μετατόπιση των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων και η σταδιακή μεταμόρφωσή τους σε μεταμοντέρνα σχήματα με νεοφιλελεύθερες πολιτικές εφαρμογές και η κρίση του συνόλου της Αριστεράς έφεραν την άνοδο της δοξασίας πως μονάχα μία πολιτική λύση υπάρχει.
Η νεοφιλελεύθερη. Ο ερχομός της κρίσης απέδειξε το μέγεθος της φούσκας, όχι μονάχα το ψέμα αλλά κυρίως την επικινδυνότητα του νεοφιλελεύθερου ατομικού παραδείσου για το σύνολο των κοινωνιών.
Παρ' όλα αυτά το πολιτικό πρόταγμα του νεοφιλελευθερισμού (ακόμη και αν δεν έχει καν την αξιοπρέπεια να ονομάζει έτσι τον εαυτό του) επιθυμεί ακόμη να αποδείξει το δίκαιο του ενός και μόνο δρόμου.
Οχι μόνο για να αποδείξει την ορθότητα του πρόσφατου παρελθόντος, αλλά και για να κερδίσει λίγες ακόμη ανάσες στην τεχνική παροχή οξυγόνου.
Στο πλαίσιο λοιπόν αυτής της πολιτικής γεωμετρίας, κάποιος σήμερα είναι αντικομμουνιστής επειδή δεν του επιτρέπεται να είναι ανοιχτά νεοφιλελεύθερος.
Το μουστάκι του Αβέρωφ είναι ο φερετζές του Φρίντμαν. Με μια βασική διαφορά στη δική μας περίπτωση.
Οτι ανεξάρτητα από την παγκοσμιοποίηση των ιδεών, η Ιστορία έχει την τάση να διαχωρίζει τις χώρες, να δημιουργεί συνειδήσεις σε σχέση με το συγκεκριμένο ιστορικό παρελθόν.
«Σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου και αν πας, όταν πεις ότι είσαι κομμουνιστής σε βάζουν φυλακή. Στην Ελλάδα γίνεται το αντίθετο».
Αυτά δήλωσε ως γνωστόν ο πολιτικός γίγαντας τσέπης και αντιπρόεδρος της αξιωματικής αντιπολίτευσης Αδωνις Γεωργιάδης.
Ας ξεπεράσουμε το γεγονός πως βρισκόμαστε μπροστά σε μια ξεκάθαρη ποινικοποίηση ιδεών και όχι πράξεων, σε μια κατάσταση όπου κάποιος φυλακίζεται ανάλογα με το τι πιστεύει και το τι σκέφτεται (πολύ φιλελεύθερο αυτό, ρε διάολε).
Και ας περάσουμε στη βασική διαφορά. Στην Ελλάδα είχαμε Ιδιώνυμο, είχαμε εμφύλιο, είχαμε χούντα.
Οι κομμουνιστές και οι αριστεροί φυλακίζονταν και βασανίζονταν από τους κολλητούς και τους προγόνους του ακροδεξιού κυρίου Γεωργιάδη μέχρι αρκετά πρόσφατα.
Προφανώς ο κύριος Γεωργιάδης ήταν αρκετά νέος την εποχή εκείνη και δεν έζησε όσο ήθελε εκείνο τον παράδεισο των εξοριών, της φάλαγγας και των βασανιστηρίων.
Λογικό θα είναι να την αναπολεί και να επιθυμεί να την επαναφέρει.
Το γεγονός δεν θα είχε και τόση σημασία και θα παρέμενε άλλο ένα περιστατικό δηλώσεων ενός ακροδεξιού που η μοίρα μας καταδίκασε να τον τρώμε στη μάπα καθημερινά.
Αυτό που έχει περισσότερη σημασία είναι το έδαφος που κατακτά ο αντικομμουνισμός στο σύνολο της πολιτικής ζωής.
Οπως π.χ. η συνεργασία ενός αριστερού κόμματος με «μετανοημένους» αντικομμουνιστές ή φιγούρες σαν τη Θεοδώρα Τζάκρη που κάνει λόγο για «ακραία κομμουνιστικά στοιχεία» εντός του ΣΥΡΙΖΑ, θεωρώντας και κατοχυρώνοντας τον αντικομμουνισμό ως πολιτικό αυτονόητο.
Οταν παντρεύεσαι έναν αντικομμουνιστή κουμπάρος είναι πάντοτε ο Αδωνις Γεωργιάδης.
Ακόμη και αν τοποθετεί τον εαυτό του απέναντί σου, στο συγκεκριμένο πεδίο έχει ήδη κερδίσει.
(στην Εφημερίδα των Συντακτών)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου