Ο Νετανιάχου και το ολοκαύτωμα της μνήμης

«Το Ολοκαύτωμα όχι μόνο δεν έγινε ποτέ, αλλά και καλά τους κάνανε», κάπως έτσι μπορεί να συνοψίσει κανείς το επιχείρημα σχετικά με το Ολοκαύτωμα από τους ακροδεξιούς αρνητές του. Στο παράδοξο αυτό σχήμα, ο αντισημιτισμός έρχεται να συναντήσει ταυτόχρονα την άρνηση του σημαντικότερου εγκλήματός του μαζί με την επιβεβαίωση των ακραίων προθέσεών του. Όταν μιλούμε για αρνητές του ολοκαυτώματος, συνήθως μιλούμε για άτομα ή ομάδες που δεν αρνούνται το γεγονός στο σύνολό του, αλλά ουσιαστικά αναθεωρούν παραποιώντας ορισμένες παραμέτρους του. Σε σχέση με τον αριθμό των θυμάτων κυρίως, αλλά ταυτόχρονα σε σχέση με τη μέθοδο, τις συνθήκες και τις προθέσεις του εγκλήματος. Με βάση αυτές τις παραμέτρους, οι αρνητές χωρίζονται σε σχέση με τον τομέα παραποίησής τους. Μια πολύ συγκεκριμένη κατηγορία επιχειρημάτων περιλαμβάνει το ρόλο και την εμπλοκή του Χίτλερ στο έγκλημα, τη γνώση του για τις ακριβείς συνθήκες, τη σύλληψη του όλου σχεδίου κτλ. Και ίσως μια τέτοια λεπτομέρεια διαστρέβλωσης να μην μας προκαλεί εντύπωση όταν προέρχεται από κάποιον Χρυσαυγίτη ιστοριοδίφη του διαδικτύου ή από κάποιο μέλος της Κου Κλουξ Κλαν από την Οκλαχόμα, αλλά σίγουρα μας προκαλεί εντύπωση όταν προέρχεται από τα χείλη του ισραηλινού πρωθυπουργού.

Για στρατηγικούς λόγους

Κατά την ομιλία του σε σιωνιστικό συνέδριο στην Ιερουσαλήμ, την Τρίτη, παραμονή του ταξιδιού του στη Γερμανία για επαφές με την Ανγκελα Μέρκελ και τον Τζον Κέρι, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου δήλωσε: «Ο Χίτλερ δεν ήθελε τότε να εξοντώσει τους Εβραίους, ήθελε να τους εκδιώξει. Και ο Χατζ Αμίν αλ Χουσέινι πήγε στον Χίτλερ και του είπε: «Αν τους εκδιώξεις, θα έρθουν όλοι εδώ [στην Παλαιστίνη]». «Οπότε τι να τους κάνω;» ρώτησε εκείνος. Κι ο μουφτής απάντησε «Κάψ’ τους». Εδώ απλώς να αναφέρουμε πως ο Χατζ Αμίν υπήρξε γενικός μουφτής της Ιερουσαλήμ (χωρίς να έχει το συγκεκριμένο ρόλο), έπαιξε σημαντικό ρόλο κατά της πρώιμης εβραϊκής μετανάστευσης στην Παλαιστίνη, όπως και στην επιστράτευση μωαμεθανών εθελοντών για τη γερμανική Βέρμαχτ κατά τη διάρκεια του Β’ παγκοσμίου πολέμου. Ανέπτυξε καλές σχέσεις στον ηγετικό κύκλο των Ναζί και έγινε μέλος των SS. Σύμφωνα με αρκετούς ιστορικούς, ο ναζισμός του Χατζ Αμίν προέκυψε κυρίως για στρατηγικούς λόγους. «Οι Άραβες είναι φυσικοί σύμμαχοι των Γερμανών γιατί έχουν τους ίδιους εχθρούς: τους Άγγλους, τους Εβραίους και τους κομουνιστές» είχε διαβεβαιώσει τον Χίτλερ σε συνάντησή τους. Ο διάλογος που αναφέρει ο ισραηλινός πρωθυπουργός δεν είναι ιστορικά καταγεγραμμένος, ενώ η διαδικασία του Ολοκαυτώματος είχε ξεκινήσει αρκετά πριν τη συνάντηση του μουφτή με τον Χίτλερ.

Ολόπλευρες αντιδράσεις

Η δήλωση, όπως ήταν αναμενόμενο, προκάλεσε σωρεία αντιδράσεων από τη μεριά της αντιπολίτευσης, από το μουσουλμανικό κόσμο, από ιστορικούς και φορείς. Ο επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Ισαάκ Χέρτζογκ δήλωσε πως ο Νετανιάχου «υποβαθμίζει το Ολοκαύτωμα, το ναζισμό και την ευθύνη του Χίτλερ για την τρομερή συμφορά του λαού μας. Ο γιος ενός ιστορικού πρέπει να είναι ακριβής με την Ιστορία». Αντίστοιχα ο Μαχμουτ Αμπάς δήλωσε πως [ο Νετανιάχου] «θέλει να χρησιμοποιήσει το επιχείρημα ώστε να επιτεθεί στο λαό μας», ενώ η Άνγκελα Μέρκελ δήλωσε: «Είναι ευθύνη των εθνικοσοσιαλιστών που ξέφυγαν από τον πολιτισμό. Αυτό ήταν το Ολοκαύτωμα. Δεν βλέπω κάποιο λόγο να αλλάξουμε την άποψή μας στην ιστορία σχετικά με αυτό το συγκεκριμένο θέμα. Πιστεύουμε ότι η Γερμανία ήταν υπεύθυνη για το Ολοκαύτωμα.»
Ο ίδιος ο Νετανιάχου προσπαθώντας να μετριάσει κάπως τις αντιδράσεις, δήλωσε: «Δεν ήθελα να αθωώσω τον Χίτλερ από την ευθύνη, αλλά να δείξω πως ο πατέρας του παλαιστινιακού έθνους ήθελε να καταστρέψει τους Εβραίους ακόμα και πριν την κατάληψη των εδαφών».

Ο πολιτισμός στα όρια του

Η δήλωση αυτή σε μια τόσο οξυμένη συγκυρία με 47 νεκρούς Παλαιστίνιους προοικονομεί σε μεγάλο βαθμό τα γεγονότα που πρόκειται να ακολουθήσουν. Πέρα, όμως, από την απεικόνιση του αίματος που πρόκειται να ακολουθήσει, όπως όλα δείχνουν, η χρήση του Ολοκαυτώματος με το συγκεκριμένο τρόπο προκύπτει ως κάτι νέο.
Δεν υπάρχει πρόσφατο γεγονός με τόσο μεγάλη σημασία στη συγκρότηση συνειδήσεων, λαών και ανθρώπων. Το Ολοκαύτωμα υφίσταται ως σημείο μηδέν στη σύγχρονη γερμανική συνείδηση, ως πυρηνικό γεγονός στη συγκρότηση του κράτους του Ισραήλ, ως όριο ανθρώπινη σκληρότητας και ως απόλυτη περιγραφή του τι σημαίνει ναζισμός και ακροδεξιά. Πάνω απ’ όλα ως ένα αρνητικό παράδειγμα ώστε να περιγραφεί ο δυτικός και, τελικά, ο ίδιος ο ανθρώπινος πολιτισμός στα όριά του. Ο κυνικός τρόπος με τον οποίο γίνεται η χρήση του Ολοκαυτώματος ώστε να δικαιολογηθεί οποιαδήποτε σκληρότητα απέναντι στους Παλαιστινίους, ώστε κάθε φωνή κριτικής να χαρακτηριστεί «αντισημιτισμός», ορίζει ως ένα βαθμό και τον τρόπο με τον οποίο το Ολοκαύτωμα υπάρχει στο δημόσιο λόγο. Όταν το γεγονός υποβαθμίζεται σε τέτοια επίπεδα προς εμφανή χρήση από τον πιο επίσημο φορέα του Ισραήλ, όλα τα οικοδομήματα που στηρίζονται πάνω του μοιάζουνε να τρίζουν. Κανείς δεν έχει να κερδίσει κάτι από την εισαγωγή του Ολοκαυτώματος στο δημόσιο λόγο με όρους ερώτησης. Το Ολοκαύτωμα είναι η πιο μαύρη κατάφαση του 20ού αιώνα. Κατάφαση απόλυτη, καταγεγραμμένη και αιματηρή. Και ως τέτοια δεν έχει ούτε ιδιοκτήτες της αλήθειας του, ούτε παραχωρεί δικαιώματα σε καμία παραχάραξη και καμία παρερμηνεία.

(στην εφημερίδα Εποχή)