Στον αντιρατσισμό δεν περισσεύει κανείς

Με αφορμή τον αποκλεισμό του ΣΥΡΙΖΑ από το αντιρατσιστικό φεστιβάλ Κοινωνικής Αλληλεγγύης Θεσσαλονίκης

Οι υπεύθυνοι του 18ου Αντιρατσιστικού Φεστιβάλ Κοινωνικής Αλληλεγγύης στη Θεσσαλονίκη αποφάσισαν να απορρίψουν τη συμμετοχή του ΣΥΡΙΖΑ στις εκδηλώσεις, διότι υπέγραψε το μνημόνιο. Στην ανακοίνωσή της η πρωτοβουλία τονίζει πως «η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, χωρίς καμία δημοκρατική και λαϊκή νομιμοποίηση, μετέτρεψε το «όχι» του δημοψηφίσματος σε «ναι»» υπογραμμίζοντας τον αντιμνημονιακό χαρακτήρα των εκδηλώσεων. Για «απαράδεκτο αποκλεισμό του» από το Φεστιβάλ έκανε λόγο ο ΣΥΡΙΖΑ της συμπρωτεύουσας, καταγγέλλοντας όσους θεωρούν τον εαυτό τους «ιδιοκτήτη του αντιρατσιστικού κινήματος» και εκτιμώντας ότι με αυτή την κίνηση το Φεστιβάλ «υψώνει τείχη, ενώ ο ρόλος του είναι να τα γκρεμίζει». Σε νέα ανακοίνωσή της η πρωτοβουλία του Φεστιβάλ επεξηγεί πως το φεστιβάλ δεν έχει αποκλειστικά αντιρατσιστικό χαρακτήρα, αλλά ταυτόχρονα περιλαμβάνει και τα άλλα κοινωνικά, περιβαλλοντικά, εργατικά, φεμινιστικά, εκπαιδευτικά κινήματα καθώς και δομές αλληλεγγύης προς την καταπολέμηση της φτώχειας (γι’ αυτό το λόγο το φεστιβάλ εμπλουτίστηκε και με τον όρο ‘’Κοινωνικής Αλληλεγγύης’’ τα τελευταία χρόνια). Η ανακοίνωση καταλήγει επεξηγώντας πως δεν επιθυμεί να αποκλείσει κανέναν από το φεστιβάλ (πόσο μάλλον από το αντιρατσιστικό κίνημα), αλλά πως ταυτόχρονα «οι υπόλοιπες συλλογικότητες που συνδιοργανώνουμε το Φεστιβάλ αρνούμαστε αυτή τη στιγμή να αλλάξουμε την τοποθέτησή μας μόνο και μόνο για να συνυπογράψουμε ένα πολιτικό κείμενο με το κυβερνών κόμμα, με μοναδικό στόχο να συνδιοργανώσουμε ξανά μαζί του μια πολιτική εκδήλωση, όπως είναι το φεστιβάλ. Ένα τέτοιο κείμενο θα αποτύπωνε μια συμφωνία που δεν υπάρχει στην πράξη, στην κοινωνία και τα κινήματα, θα ήταν δηλαδή ένα ψέμα και μια αναξιοπρεπής, τυχοδιωκτική στάση».

Με στόχο τις ευρύτερες δυνατές συναινέσεις

Κάθε ανακατάταξη στην αριστερά (πόσο μάλλον η συγκεκριμένη και οι όροι με τους οποίους αυτή συνέβη) φέρνει μια σειρά από εξελίξεις σε μια σειρά από ζητήματα. Αν όμως αποδεχτούμε την επιτακτικότητα με την οποία τίθενται τα θέματα του ρατσισμού, της ανόδου του ναζισμού και η κυριαρχία σεξιστικών, ομοφοβικών και γενικότερα μισαλλόδοξων συμπεριφορών στο σήμερα τότε αντιλαμβανόμαστε ταυτόχρονα πως το θέμα στο συγκεκριμένο ζήτημα δεν είναι η υπεράσπιση του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά οι όροι με τους οποίους υπάρχει ο αντιρατσιμός. Είναι η ίδια η επιτακτικότητα των ημερών (με την παγίωση της Χρυσής Αυγής ως τρίτης κοινοβουλευτικής δύναμης μετά τις πρόσφατες εκλογές, με τη δίκη των δολοφόνων ναζί να εξελίσσεται μπροστά στα μάτια μας, με το προσφυγικό ζήτημα να βρίσκεται σε καμπή) που επιβάλει τη διαπίστωση πως στον αντιρατσισμό δεν περισσεύει κανείς. Πως η αντίσταση στον φασισμό πρέπει να επιδιώκει τις ευρύτερες δυνατές συναινέσεις, να παραμένει μια υπόθεση πρωτεύουσα και ανοιχτή χωρίς να αποκλείει κανέναν (πόσο μάλλον συλλογικότητες που συμμετείχαν τόσο στην οικοδόμηση του αντιφασισμού, όσο και των αντίστοιχων φεστιβάλ. Και που στο συγκεκριμένο θέμα δεν άλλαξαν ούτε στάση, ούτε πρακτική).

Περαιτέρω ρευστοποίηση της ταυτότητας του ΣΥΡΙΖΑ

Ας μην παρεξηγηθώ. Δεν μιλώ για έναν αντιφασισμό χωρίς πολιτικό πρόσημο στα όρια μιας φιλελεύθερης γενικολογίας. Μα πιστεύω πως είναι διαφορετικό να σπρώχνεις πολιτικά ένα αίτημα ευρύτερα αποδεκτό προς μία κατεύθυνση και άλλο να ταυτίζεις το αίτημα με την κατεύθυνση αυτή. Έχω επιπλέον την αίσθηση πως κάποιες ιδέες και κάποιοι αγώνες δίνονται εκτός κομμάτων και αναζητούν την ευρύτερη δυνατή συμφωνία, βρίσκουν λύσεις ακριβώς γιατί προηγούνται των συλλογικοτήτων. Και η κίνηση της πρωτοβουλίας βρίσκεται σε αντίθετη κατεύθυνση.
Υπάρχει και ένας επιπλέον λόγος για τον οποίο θεωρώ την συγκεκριμένη κίνηση λανθασμένη. Τέτοιες ενέργειες έχω την αίσθηση πως συμβάλουν στην περαιτέρω έκπτωση του ΣΥΡΙΖΑ σε μια σειρά από ζητήματα. Πέρα από τα ζητήματα της οικονομίας και των επιπτώσεων (που κρίνω πως είναι θέμα μιας άλλης συζήτησης) ήδη από τις πρώτες μέρες μετά τις δεύτερες εκλογές, η κυβέρνηση κινήθηκε φοβικά σε έναν αριθμό περιπτώσεων (θέματα εκκλησίας -κράτους, στρατός και μιλιταριστικές εκδηλώσεις, θέμα Μακεδονίας, μουδιασμένες απαντήσεις σε σεξιστικές εκδηλώσεις κ.α.). Ο αποκλεισμός του ΣΥΡΙΖΑ από κοινές εκδηλώσεις θα τον οδηγήσει στην άμυνα και την περιχαράκωση. Ο αποκλεισμός του από τα κινήματα (πολλοί μπορούν να πουν πως αυτοαποκλείστηκε λόγω της στάσης του, αλλά και αυτό είναι θαρρώ άλλη συζήτηση) σημαίνει και παύση οποιασδήποτε άμεσης πραγματικής πίεσης από τα αριστερά. Η κατάσταση αυτή θα συμβάλει στην περαιτέρω ρευστοποίηση της ταυτότητας του ΣΥΡΙΖΑ. Ο ΣΥΡΙΖΑ σίγουρα θα βρεθεί σε δύσκολη θέση, αλλά ταυτόχρονα έχω την αίσθηση πως από αυτή την αποκοπή τα κινήματα μπορεί να χάσουν περισσότερα.

(στην εφημερίδα Εποχή)