Απομυθοποιώντας το Πολυτεχνείο

Αθήνα
(Απόσπασμα)

Άκου το ουρλιαχτό του περιπολικού και κοίτα
Αυτούς που τους βάζουν στο αυτοκίνητο και
Βιαστικά τους οδηγούν στο τμήμα.
Με προβολείς στο μάτι τούς  ρίχνουν κάτω
Τους ψάχνουν κι η μέση τους σπάει στο τραπέζι
Και τους αφήνουν με το στόμα πεταμένο
Στον ουρανό πάνω σ’ ένα κολοσσιαίο
Κλάξον αυτοκινήτου πάνω στο δάπεδο του γραφείου
Τα παιδιά με τα γυαλιστερά εξαρτήματα
Ειδικευμένα στον τρόμο και τα μεγαλοπρεπή
Σιρίτια στα μάτια τους.
Κι αυτοί που
Έχουν δολοφονηθεί αδιαμαρτύρητα ή πετάχτηκαν
Απ’ την ταράτσα του κτιρίου μετά το πέρας
Των ανακρίσεων όπως γίνεται στο σινεμά
Κι αυτοί που αφανίστηκαν μες στη θάλασσα
Θέλοντας να το σκάσουν και οι καιροί
Αποθρασύνοντας τον ισχυρό
Σ’ αυτό τον κόσμο τον παράφρονα της φυλακής.

Κι αυτοί που πολτοποιήθηκαν απ’ τα τανκς
Μέσα στο Πολυτεχνείο ή έσκασαν απ’ τα
καπνογόνα κι αυτοί που σταυρώθηκαν
Στα διασταυρούμενα πυρά
Φωνάζοντας μέχρι τον άλλο κόσμο
«ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ»

Λευτέρης Πούλιος, Από τη συλλογή
Γυμνός ομιλητής (Αθ. 1977)





«Καιρός είναι επιτέλους να κατέβει από τη σκηνή το έργο που παίζεται κάθε χρόνο στην επέτειο του Πολυτεχνείου. Ούτε τα ΜΑΤ ούτε οι μειοψηφικές καταλήψεις λύνουν τα προβλήματα της παιδείας και της Δημοκρατίας. Πολύ περισσότερο ο πόλεμος ανακοινώσεων μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης. Το αυτοδιοίκητο των Πανεπιστημίων δεν χρειάζεται ούτε την αστυνομική καταστολή ούτε τις κομματικές παρατάξεις και τους φοιτητοπατέρες. Η άγονη και βίαιη αντιπαράθεσή τους συμβάλλει μόνο στη διαιώνιση της υποβάθμισης του δημόσιου πανεπιστήμιου και συκοφαντεί την ίδια την επέτειο της ηρωικής εξέγερσης.» Αυτή την ανακοίνωση εξέδωσε στις 13 Νοεμβρίου το Ποτάμι. Λίγες μέρες πριν τον εορτασμό του Πολυτεχνείου, λίγες μέρες μετά την ψευδή δήλωση στην κομματική του εκδήλωση από τον Στέλιο Ράμφο πως «η Χούντα άφησε μηδενικό χρέος» (επιχείρημα που ας αναφέρουμε πως το χρησιμοποιεί αποκλειστικά η Χρυσή Αυγή). Μαζί ήρθε και η ανακοίνωση των Πρυτανικών Αρχών για τα γεγονότα του Πολυτεχνείου που ούτε λίγο ούτε πολύ μας περιέγραφε πως για να μείνουμε κοντά στο πνεύμα των ημερών του Νοέμβρη, πρέπει να καταργήσουμε τις συνελεύσεις, τους συλλόγους και τον φοιτητικό συνδικαλισμό. Λίγο πιο κει, ο Άρης Πορτοσάλτε να αναρωτιέται αν το «τελετουργικό αυτό αναπαράγει κάτι», μαζί και μια δαπίτισσα που ανάμεσα σε ιστορίες ομορφιάς και κολλαγόνου, απομυθοποιεί τον μύθο του Πολυτεχνείου αφού «μας είπαν για δολοφονημένους εντός του χώρου του πολυτεχνείου, όπου όμως κανείς δεν έχασε τη ζωή του» για να καταλήξει: «Τέσσερις δεκαετίες αρλούμπας αρκούν»(προς υπεράσπιση της έστερξε και ο φερόμενος ως Φαήλος). Μαζί με όλα αυτά οι καθημερινές εύκολες κουβέντες για «τη γενιά του Πολυτεχνείου», που βολεύτηκε, που έφαγε, που ξεπουλήθηκε ενώ ταυτόχρονα η καταστολή βάζει μαθητές και φοιτητές στον γύψο, φασίστες υπουργοί παιδείας απειλούν, εξοργισμένοι πρυτάνεις ουρλιάζουν.

Η εξέγερση ενοχλεί

Στην πραγματικότητα όλα τα σχόλια που αποδομούν το πολυτεχνείο δεν έχουν ως στόχο το όποιο οικοδόμημα χτίστηκε εκ των υστέρων πάνω στα γεγονότα εκείνων των ημερών, δεν έχουν ως στόχο δηλαδή την μυθοποίηση του πολυτεχνείου.
Έχουν ως στόχο την ίδια την εξέγερση του Νοέμβρη. Το παράδειγμα της εξέγερσης, το αυθόρμητο, την καταλυτική σημασία που μπορεί να έχει για τις εξελίξεις ένα τέτοιο πολιτικό γεγονός οργανωμένο από τα κάτω, την αυτοοργάνωση, το αποτέλεσμα που μπορεί να έχει μια μαζική διεκδίκηση. Και για να τελειώνουμε, τα πρόσωπα μπορεί να ξεπουλιούνται, οι γενιές όχι. Οι άνθρωποι αυτοί που αναφέρονται ξανά και ξανά ως ξεπουλημένα παραδείγματα μιας γενιάς,  στην πραγματικότητα χρήστηκαν αντιπροσωπευτικοί ακριβώς για να σβήσουν τον μεγάλο και πλειοψηφικό αριθμό που δεν ξεπουλήθηκε (στο σημείο αυτό συνήθως έρχεται ο διαχωρισμός ανάμεσα σε επώνυμους και ανώνυμους συμμετέχοντες. Δεν θα το πράξουμε εδώ. Θεωρούμε πως σε μια εξέγερση όλοι είναι ταυτόχρονα επώνυμοι και ανώνυμοι). Τους ανθρώπους που ακόμη διεκδικούν, τους ανθρώπους που δεν εξαργύρωσαν, τους ανθρώπους που ακόμη κατεβαίνουν στους εορτασμούς και στις πορείες, τους ανθρώπους που αντιλαμβάνονται τι αθλιότητα είναι οι παραπάνω δηλώσεις.
Το μόνο βέβαιο που προκύπτει από δηλώσεις σαν κι αυτές είναι πως το Πολυτεχνείο (τόσο το γεγονός όσο και ο εορτασμός του) εξακολουθεί να ενοχλεί. Και ενοχλεί γιατί μια εξέγερση βρίσκεται ως σημείο μηδέν και ως σπόρος, στο έδαφος όπου φύτρωσε όλο μας το παρόν, ως ρίζα της μεταπολίτευσης, ως ένας μύθος που συνεχίζει να μας διαμορφώνει και να μας συγκροτεί. Το Πολυτεχνείο είναι μια υπενθύμιση καταγωγής, που γίνεται υπενθύμιση διεκδίκησης και ο πραγματικός του εορτασμός είναι καθημερινός, αγωνιστικός και απόλυτα πραγματικός πέρα από μύθους και απομυθοποιήσεις.

(στην εφημερίδα Εποχή)