Τετάρτη 31 Αυγούστου 2016

Και το όνομα αναβοσβήνει στο μέτωπό τους



Περίεργο σίγουρα. Ετσι θα τον χαρακτήριζα εγώ, όπως άλλωστε και οι περισσότεροι από αυτούς που τον γνώρισαν.
Τον φίλο αυτό που άλλαζε το όνομά του συχνά-πυκνά, σχεδόν κάθε βδομάδα. Και δεν μιλώ για παρατσούκλια.
Μιλώ για ληξιαρχεία, ταυτότητες, επεμβάσεις στα δακτυλικά του αποτυπώματα και άλλα πολλά.
Περίεργος φίλος (αν και είναι δύσκολο να ονομάσεις φίλο κάποιον που δεν γνωρίζεις καν πώς να αποκαλέσεις).
Κάθε βδομάδα με άλλο όνομα. Κάποτε μου είχε εξηγήσει το σκεπτικό του.
Ονομάζουμε τα πράγματα όχι τόσο ώστε να τα περιγράψουμε όσο για να τα περιορίσουμε.
Τα φυσικά αντικείμενα, τις τοποθεσίες, τις καταστάσεις. Προσπαθούμε να ορίσουμε το γενικό ξηλώνοντάς το από τις προοπτικές που έχει ώστε να μας εκπλήξει.
Κάτω από μία και μόνο λέξη που θα εμπεριέχει και θα περικλείει το σύνολο των εκφάνσεων του είδους.
Ετσι λοιπόν, ένα τραπέζι είναι απολύτως αναμενόμενο, αφού το εύρος των δράσεών του περιορίζεται από τη λέξη «τραπέζι».
Η οποία μας παραπέμπει απευθείας στο πρώτο τραπέζι που συναντήσαμε, καθώς ταυτόχρονα και σε όλα τα επόμενα τραπέζια που επιβεβαίωσαν τις ιδιότητες αυτού του πρώτου αντικειμένου.
Κάθε τραπέζι που έχει ως σκοπό του να μας εκπλήξει πρέπει να γνωρίζει πως κάτι τέτοιο δεν είναι αδύνατο.
Αλλά όμως σχεδόν ταυτόχρονα με την έκπληξή μας θα γεννηθεί και η δυνατότητα να του δώσουμε ένα νέο όνομα, αφού, ως γνωστόν, η γνώση στηρίζεται στην κοινοτοπία και ακόμη περισσότερο στον θρίαμβό της μέσω της συνεχούς και κοινότοπης επιβεβαίωσής της.
Ενα τραπέζι χωρίς περιορισμούς είναι ένα τραπέζι ανάξιο να κουβαλά το όνομά του.
Ενα τραπέζι που ψήνει κοτόπουλα, τραγουδάει ή γνωρίζει κλακέτες δεν λέγεται τραπέζι.
Ενα τραπέζι που μας εκπλήσσει ονομάζεται κάπως αλλιώς. Καρέκλα, τιρμπουσόν, μπατανόβουρτσα ή ίσως Ακίνδυνος Γκίκας.
Οτιδήποτε όμως πέρα από «τραπέζι».
Ετσι ο άνθρωπος αλλάζει όνομα ώστε να καταφέρει να γίνει πλήθος. Να καταφέρει μέσα από την παροδικότητα του ονόματος να αποτινάξει τον περιορισμό των ιδιοτήτων.
Αλλωστε ένας άνθρωπος είναι οι πράξεις και οι επιλογές του. Ποτέ ο τίτλος του, ποτέ το όνομά του.
Με τον ίδιο τρόπο ο φίλος μου πίστευε πως ο αριθμός των πραγμάτων που μπορεί να επιτύχει ένας Νίκος (όνομα τυχαίο αλλά ταυτόχρονα, με βάση τη συγκεκριμένη συλλογιστική απόλυτα συγκεκριμένο) είναι απόλυτα πεπερασμένος.
Πόσο μάλλον όταν η συνοδεία του επιθέτου του κλείνει όλο και περισσότερο τη βεντάλια των ενδεχομένων.
Ενας άνθρωπος με όνομα, επώνυμο, πατρώνυμο, τόπο καταγωγής και ημερομηνία γέννησης είναι απόλυτα πεπερασμένος.
Παύει να είναι άνθρωπος και γίνεται κομμάτι μιας αχανούς στατιστικής, κομμάτι από τα περιεχόμενα της ζωής, σημείωση σε αρχεία των κοινωνιών και της ιστορίας.
Αυτό δεν σημαίνει υποχρεωτικά πως όποιος κουβαλάει το όνομα Νίκος και το επώνυμο Παπαδόπουλος είναι υποχρεωμένος να πράξει με συγκεκριμένο τρόπο.
Κουβαλάει όμως πάνω του όλους τους Νίκους του κόσμου. Και ό,τι και να πετύχει ο ίδιος, η πράξη του θα είναι τελικά επίτευγμα ενός Νίκου.
Ακόμη και αν κανείς δεν είχε καταφέρει το ίδιο πράγμα, το δικό του επίτευγμα καταγράφεται στα επιτεύγματα που θα κουβαλούν οι μελλοντικοί Νίκοι αυτού του κόσμου μέχρι ο κόσμος να σβήσει.
Ο φίλος μου απλώς διεκδικούσε να μη συγκαταλεχθεί την ώρα της κρίσης σε αυτή την ατελείωτη πρόσθεση, στην παρέλαση αυτή από Νίκους, Γιώργους ή Θωμάδες.
Μου ανέφερε ας πούμε την ιστορία ενός γνωστού του από τον στρατό με το ονοματεπώνυμο Κώστας Καρυωτάκης.
Κάθε βδομάδα ο ψυχίατρος του στρατοπέδου τον καλούσε στο γραφείο του ώστε να βεβαιωθεί πως δεν θα αυτοκτονήσει.
«Από όνομα σε όνομα και από άνθρωπο σε άνθρωπο θέλω να παραμείνω πλήθος, σαν τα μωρά που ονομάζονται απλώς μωρά χωρίς καμία άλλη επωνυμία».
Ετσι ελεύθερος, με πλήρη συναίσθηση της παροδικότητας των ονομάτων του, ο φίλος μου συνέχισε να υπάρχει. Μέχρι που έπαψε.
Απλά χάθηκε κατά τη διάρκεια μιας κουβέντας σε κάποιο φιλικό τραπέζι.
Οι παρευρισκόμενοι μου διηγήθηκαν πως αντιλήφθηκαν την απουσία του μόνο ώρες μετά αφού είχε χαθεί.
Προσπάθησαν να τον ψάξουν φωνάζοντας μα ήταν μάταιος κόπος.
Ισως έτσι έκθετος στην ανωνυμία να έγινε τελικά αόρατος.
Είναι και αυτός άλλωστε ένας τρόπος να ονομάσεις τον εαυτό σου πλήθος.

(στην Εφημερίδα των Συντακτών)

Δεν υπάρχουν σχόλια: