Το “Πρώ­το Θέ­μα” και ο Αθα­νά­σιος Διά­κος

Α­ΠΟ ΤΗΝ ΚΙ­ΤΡΙ­ΝΗ ΔΗ­ΜΟ­ΣΙΟ­ΓΡΑ­ΦΙΑ ΣΤΗ ΧΡΥ­ΣΗ ΑΥ­ΓΗ

Mε­τά τον «Τε­λευ­ταίο πει­ρα­σμό« του Σκορ­σέ­ζε, την έκ­θε­ση Outlook, την ει­κα­στι­κή ε­γκα­τά­στα­ση της Εύας Στε­φα­νή στην Art Athina και αρ­κε­τές α­κό­μη πε­ρι­πτώ­σεις, έ­να α­κό­μα έρ­γο έρ­χε­ται να σκαν­δα­λί­σει το η­θι­κό ελ­λη­νι­κό κοι­νό και να ε­πα­να­φέ­ρει στο προ­σκή­νιο προ­τρο­πές λο­γο­κρι­σίας. Το θε­α­τρι­κό έρ­γο της Λέ­νας Κι­τσο­πού­λου «Αθα­νά­σιος Διά­κος: Η ε­πι­στρο­φή«, α­πο­τε­λεί το πιο πρό­σφα­το θύ­μα του η­θι­κι­στι­κού πυ­ρε­τού. Αυ­τό που δια­φο­ρο­ποιεί τη συ­γκε­κρι­μέ­νη πε­ρί­πτω­ση α­πό ό­λες τις προ­η­γού­με­νες εί­ναι η συ­γκε­κρι­μέ­νη χρο­νι­κή συ­γκυ­ρία, ο φο­ρέ­ας της α­ντί­δρα­σης («Πρώ­το Θέ­μα«) κα­θώς και ο τρό­πος με τον ο­ποίο η ε­φη­με­ρί­δα δια­χει­ρί­στη­κε και διέ­χυ­σε το σκαν­δα­λι­σμό της.

Κί­τρι­να ε­ξώ­φυλ­λα και φαιο­χί­τω­νες προ­τρο­πές

Στις 4 Σε­πτεμ­βρίου, η ε­φη­με­ρί­δα «Πρώ­το Θέ­μα« έ­γρα­φε στο ε­ξώ­φυλ­λό της: «Αι­σχρή πα­ρά­στα­ση με χρή­μα­τα του Δη­μο­σίου. Έβγα­λαν σου­βλατ­ζή, κε­ρα­τά - συ­ζυ­γο­κτό­νο τον Αθα­νά­σιο Διά­κο«. Πα­ρα­κά­τω το ε­ξώ­φυλ­λο προ­σέ­θε­τε: «Η σκη­νο­θέ­τις Λέ­να Κι­τσο­πού­λου δη­λώ­νει: Κά­θε κό­ρη Έλλη­να θα εί­ναι κα­λό να πά­ει με έ­ναν μαύ­ρο«. Το κο­λάζ φρά­σεων συ­μπλη­ρω­νό­ταν σε ξε­χω­ρι­στό πλαί­σιο με την προ­τρο­πή: «Κά­ποιος να τους στα­μα­τή­σει«. Αυ­τό που κυ­ριαρ­χού­σε, ό­μως, στο ε­ξώ­φυλ­λο δεν ή­ταν οι λέ­ξεις αλ­λά ο συν­δυα­σμός τους με έ­να κα­κό­γου­στο τρί­πτυ­χο ει­κό­νω­ν: έ­να πορ­τρέ­το του Αθα­νά­σιου Διά­κου, μια φω­το­γρα­φία α­πό την πα­ρά­στα­ση και στο κέ­ντρο μια γυ­μνή ασ­πρό­μαυ­ρη φω­το­γρα­φία της σκη­νο­θέ­τι­δος. Το άρ­θρο που συ­μπλη­ρώ­νει το ε­ξώ­φυλ­λο (για­τί σε αυ­τού του εί­δους τη δη­μο­σιο­γρα­φία ο κύ­ριος ό­γκος της ε­φη­με­ρί­δας α­πο­τε­λεί α­πλά πα­ρα­γέ­μι­σμα της ε­ξώ­φυλ­λης φω­να­σκίας), κά­νει λό­γο για έ­να αρ­ρω­στη­μέ­νο και δια­στρο­φι­κό έρ­γο που προ­σβά­λει τον έλ­λη­να πο­λί­τη και την ελ­λη­νι­κή ι­στο­ρία, α­σκεί κρι­τι­κή με ε­κτε­νή α­να­φο­ρά στον πρό­ε­δρο του Φε­στι­βάλ Αθη­νών Γιώρ­γο Λού­κο, ε­πα­να­φέ­ρει έ­να ά­σχε­το με την πα­ρά­στα­ση άρ­θρο της Κι­τσο­πού­λου στο «Κο­ντέι­νε­ρ« (α­πό ό­που και το α­πό­σπα­σμα του ε­ξω­φύλ­λου) και τε­λι­κά θέ­τει ως βα­σι­κό ε­πι­χεί­ρη­μα πως αυ­τό το «α­ρι­στούρ­γη­μα« (με ει­σα­γω­γι­κά στο άρ­θρο) χρη­μα­το­δο­τή­θη­κε με λε­φτά του έλ­λη­να φο­ρο­λο­γου­μέ­νου.
Την ε­πό­με­νη μέ­ρα δύο σχε­τι­κά άρ­θρα θα συ­μπλη­ρώ­σουν τον η­θι­κό συ­να­γερ­μό της ε­φη­με­ρί­δας. Το πρώ­το εί­χε τίτ­λο: «Ως την Τουρ­κία έ­φτα­σε η... χά­ρη του Διά­κου της Κι­τσο­πού­λου« και το δεύ­τε­ρο: «Πλη­θαί­νουν οι α­ντι­δρά­σεις. Χρυ­σή Αυ­γή: Πορ­νο­γρά­φη­μα η πα­ρά­στα­ση για τον Αθα­νά­σιο Διά­κο«. Για άλ­λη μια φο­ρά -ό­πως έ­γι­νε πο­λύ πρό­σφα­τα και με το θέ­μα της με­τα­νά­στευ­σης- η γνώ­μη της ε­φη­με­ρί­δας βρί­σκει προ­νο­μια­κό συ­νο­μι­λη­τή το κόμ­μα της Χρυ­σής Αυ­γής, ε­νώ οι προ­τρο­πές του Θέ­μα­τος (το «κά­ποιος να τους στα­μα­τή­σει«) α­να­βαθ­μί­ζο­νται σε α­πει­λές: «Εμείς ως Λαϊκός Σύν­δε­σμος Χρυ­σή Αυ­γή σας προ­ει­δο­ποιού­με ό­τι αυ­τή η μα­λ… ται­νία (sic) δεν θα α­φή­σου­με να παι­χτεί στην πό­λη μας τη Λα­μία, (…) θα μας βρεί­τε α­πέ­να­ντι σας και πι­στέψ­τε μας δεν θέ­λε­τε..!» γρά­φει η α­να­κοί­νω­ση.
Όπως ή­ταν α­να­με­νό­με­νο, η εί­δη­ση έ­κα­νε το γύ­ρο του δια­δι­κτύου με υ­βρι­στι­κές α­ναρ­τή­σεις σε θε­μα­τι­κά μπλο­γκ, σε­ξι­στι­κά σχό­λια α­πέ­να­ντι στη συγ­γρα­φέα και α­νορ­θό­γρα­φες α­πει­λές α­πέ­να­ντι σε ο­ποιον­δή­πο­τε α­περ­γά­ζε­ται την κα­τα­στρο­φή του έ­θνους και της ι­στο­ρίας μας. Μή­πως, ό­μως, η συ­γκε­κρι­μέ­νη πε­ρί­πτω­ση α­να­δει­κνύει πε­ρισ­σό­τε­ρα χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά α­πό αυ­τά που θα ταί­ρια­ζαν σε μια α­κό­μα η­θι­κι­στι­κή/ε­θνι­κι­στι­κή υ­στε­ρία;

Ο «αυ­ρια­νι­σμός« την ε­πο­χή της κρί­σης

Το «Πρώ­το Θέ­μα« και o εκ­δό­της του Θέ­μος Ανα­στα­σιά­δης α­πο­τε­λούν τους κλη­ρο­νό­μους του αυ­ρια­νι­σμού της δε­κα­ε­τίας του ’80. Η σκαν­δα­λο­λο­γία, ο πο­λι­τι­κός κυ­νι­σμός, ο α­ντι­δρα­στι­κός χα­βα­λές, ο α­ντι­δια­νοου­με­νι­σμός και η ε­πι­λε­κτι­κή η­θι­κο­λο­γία, γί­νο­νται ση­μαία της ε­φη­με­ρί­δας. Η ρη­το­ρι­κή φόρ­μα της κα­ταγ­γε­λίας, α­νε­πτυγ­μέ­νη κα­τά τη δε­κα­ε­τία του ’80, μι­λά με τον τρό­πο ε­νός και­ρο­σκο­πι­κού λαϊκι­σμού, σκαν­δα­λί­ζε­ται στο ό­νο­μα του μέ­σου Έλλη­να, στο ό­νο­μα μιας πα­ρω­χη­μέ­νης κοι­νω­νι­κής η­θι­κής. Δεν την εν­δια­φέ­ρει να ε­πι­χει­ρη­μα­το­λο­γή­σει και να α­πο­δεί­ξει αλ­λά να ε­πι­βλη­θεί, ο­ρί­ζο­ντας ως ιε­ρά θέ­μα­τα ό­πως η πα­τρί­δα, η θρη­σκεία και η οι­κο­γέ­νεια, πε­ρι­γρά­φο­ντας το κα­τα­σκεύα­σμα του μυ­θι­κού ε­πι­κού πα­ρελ­θό­ντος ως ι­στο­ρία την ο­ποία α­πα­γο­ρεύε­ται να αγ­γί­ξεις. Χω­ρίς ε­πι­χει­ρή­μα­τα και πά­λι το­πο­θε­τεί άλ­λο­τε τα ό­ρια της σά­τι­ρας, άλ­λο­τε τα ό­ρια της τέ­χνης ή α­κό­μα και της η­θι­κής. Αυ­θαί­ρε­τα, υ­πο­κρι­τι­κά και ε­πι­θε­τι­κά.
Εί­ναι χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό πώς η ε­φη­με­ρί­δα χει­ρί­στη­κε το θέ­μα της πα­ρά­στα­σης του Αθα­να­σίου Διά­κου. Δύο μή­νες με­τά την πα­ρά­στα­ση το θέ­μα σερ­βί­ρε­ται με τον τρό­πο του κα­τε­πεί­γο­ντος. Η φω­το­γρα­φία της Κι­τσο­πού­λου στο ε­ξώ­φυλ­λο παρ­μέ­νη α­πό το καλ­λι­τε­χνι­κό άλ­μπουμ «Λευ­κό Βι­βλίο« του Τά­κη Δια­μα­ντό­που­λου, το­πο­θε­τεί­ται ε­κτός πλαι­σίου, βα­φτί­ζε­ται πορ­νο­γρα­φι­κή με στό­χο τη δια­πό­μπευ­ση της συγ­γρα­φέως που ό­ρι­σαν ως εχ­θρό. Το ί­διο και η ε­πι­λο­γή και το μο­ντάζ α­πό­ψεων που πα­ρα­τί­θε­νται α­πό πα­λαιό­τε­ρα άρ­θρα της. Ο μό­νος στό­χος εί­ναι η η­θι­κή εκ­μη­δέ­νι­ση του α­ντι­πά­λου.
Η χρή­ση του γυ­μνού εί­ναι εν­δει­κτι­κή της υ­πο­κρι­σίας του Θέ­μου Ανα­στα­σιά­δη ό­πως μας έ­χει πα­ρου­σια­στεί και μέ­σα α­πό τις εκ­πο­μπές του: το αν­θρώ­πι­νο σώ­μα πα­ρου­σιά­ζε­ται κα­τά βού­λη­ση άλ­λο­τε ως αι­σχρό και άλ­λο­τε ε­μπο­ρεύ­σι­μο, με τον ί­διο άλ­λο­τε στο ρό­λο του η­θι­κού ει­σαγ­γε­λέα και άλ­λο­τε του προ­α­γω­γού η­δο­νο­βλε­πτι­κών ει­κό­νων, σερ­βι­ρι­σμέ­νων με σε­ξι­στι­κά, ε­ξυ­πνα­κί­στι­κα σχό­λια. Ο ί­διος ο Ανα­στα­σιά­δης γί­νε­ται σύμ­βο­λο του κρυ­πτο­φα­σι­σμού της κα­θη­με­ρι­νό­τη­τας, ο ο­ποίος α­νά­λο­γα με τις συν­θή­κες μπο­ρεί να (και έ­χει) εκ­φρα­στεί ως ε­θνι­κι­σμός, ξε­νο­φο­βία, α­ντι­ση­μι­τι­σμός, ο­μο­φο­βία και φαλ­λο­κρα­τι­σμός. Μέ­σα α­πό τα ε­ξώ­φυλ­λα, την αρ­θρο­γρα­φία και τις εκ­πο­μπές του α­να­μο­χλεύει και υ­πο­γραμ­μί­ζει τα πιο α­ντι­δρα­στι­κά και μι­σαλ­λό­δο­ξα χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά της κοι­νω­νίας και τα κα­τευ­θύ­νει κα­τά βού­λη­ση ε­νά­ντια σε ο­ποιον­δή­πο­τε ο­ρί­ζει ως εχ­θρό: τους με­τα­νά­στες, τους ο­μο­φυ­λό­φι­λους, τους α­ρι­στε­ρούς, τους καλ­λι­τέ­χνες.
Πρέ­πει να α­ντι­λη­φθού­με πως ζού­με σε νέες ε­πο­χές, ρευ­στές και ί­σως α­πελ­πι­στι­κές ως προς τα εν­δε­χό­με­νά τους. Η πε­ρί­πτω­ση του Πρώ­του Θέ­μα­τος δεν α­πο­τε­λεί α­πλά άλ­λη μια πε­ρί­πτω­ση ευ­πώ­λη­της υ­στε­ρίας. Απο­τε­λεί πε­ρι­γρα­φή της ρι­ζο­σπα­στι­κο­ποίη­σης του συ­ντη­ρη­τι­σμού, προ­βο­λή του πιο μαύ­ρου μελ­λο­ντι­κού εν­δε­χο­μέ­νου, πε­ρι­γρα­φή μιας α­ντι­δρα­στι­κής και φο­βι­κής η­θι­κής και κα­θη­με­ρι­νό­τη­τας που συ­νο­ρεύει, ε­γκολ­πώ­νει και μπο­ρεί εύ­κο­λα να ξε­πε­ρά­σει το δη­μο­κο­πι­κό 10% της Χρυ­σής Αυ­γής.

(Στην εφημερίδα Εποχή)