Ο πυρετός του χρυσού

Λέγει ο χρυσός στο μάρμαρο:
- Στα πέρατα του κόσμου
ποιος ήλιος λάμπει ωσάν εμέ, ποιο φως έχει το φως μου;
Εγώ τον κόσμο κυβερνώ, την ευτυχία υφαίνω,
ποδοπατώ την εμορφιά, την ασχημιά ομορφαίνω.
Εγώ οδηγώ στα σκοτεινά του κλέφτη μου το χέρι,
εγώ ακονίζω του φονιά το δίκοπο μαχαίρι.
Εγώ αγοράζω την τιμή και την πουλώ στον δρόμο,
εγώ νικώ την αρετή, καταπατώ τον νόμο.
Περίσσες είν' οι χάρες μου, κ' η δύναμή μου μόνη
κρεμνίζει θρόνους απ' εδώ, θρόνους εκεί στηλώνει...
Εσύ τι κάνεις, μάρμαρο;
Και τ' απαντάει εκείνο:
- Εγώ σε τάφου σκοτεινιά την δύναμή σου κλείνω.
Ιωάννης Πολέμης


Και ξάφνου η όραση γέμισε χρυσάφι. Οι δύο οικογενειακές φωτογραφίες που επέλεξε να αναρτήσει ο δήμαρχος Αμαρουσίου, Γιώργος Πατούλης, ώστε να ευχηθεί χρόνια πολλά στους δημότες, έκαναν τον γύρο του διαδικτύου.
Οι δύο φωτογραφίες, τραβηγμένες στο σαλόνι του σπιτιού του δημάρχου, σχολιάστηκαν φανατικά, αναπαράχθηκαν, παραποιήθηκαν κωμικά.
Βασικός λόγος, ο χρυσός διάκοσμος που πλαισίωνε την αγία δημαρχική οικογένεια: χρυσές κορνίζες, χρυσές καρέκλες, χρυσές μπάλες στο δέντρο, χρυσά πλαίσια, χρυσός πυρετός. Ολη η όραση ένα ατελείωτο χρυσό δόντι.
Η σάτιρα, η παράφραση και η διακωμώδηση δεν είναι απλά τρόποι αντίδρασης, στις μέρες μας είναι και τρόποι επιβίωσης. Γιατί το χρυσάφι έχω την αίσθηση πως πάντοτε κουβάλαγε κάτι αφόρητα χυδαίο.
Κάτι χυδαίο το οποίο μετέφερε με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο από το επίπεδο της ουσίας στην επιφάνεια της όρασης.
Στη συγκεκριμένη φωτογραφία δεν βρισκόμαστε μπροστά σε μια κορνίζα που απλά περιβάλλει το σώμα της φωτογραφίας, βρισκόμαστε μπροστά στη φωτογραφία ως πρόφαση για την επίδειξη της κορνίζας.
Ο χρυσός δεν εμπεριέχει απλώς τον πλούτο. Ακόμα πιο έντονα τον συμπυκνώνει και τον προβάλλει.
Και ταυτόχρονα συμπυκνώνει τη ματαιοδοξία, την προσπάθεια του ατόμου να επεκταθεί, να πολλαπλασιαστεί πέρα από τον εαυτό του, να σηκωθεί πέρα από τον θάνατο, πέρα από τη φθορά, με τον πιο εύκολο και πιο επιδεικτικό τρόπο, να ορίσει την ίδια την ύπαρξή του μέσα από μια πρόσκαιρη λάμψη.
Ο κάτοχος εκτείνεται μέσω του χρυσού όπως ο ιδιοκτήτης προεκτείνει τον εαυτό του μέσα από τις αχανείς εκτάσεις που κατέχει.
Με τη διαφορά πως εδώ βρισκόμαστε μπροστά στην αναδίπλωση της έκτασης ώστε να κερδηθεί η πυκνότητα.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, δεν βρισκόμαστε μπροστά σε μια πυκνότητα αποκλειστικά υλική. Αλλά μπροστά σε μια πυκνότητα που συμπυκνώνει όλο το φάντασμα του σύγχρονου νεοελληνικού νεοπλουτισμού.
Τους Ολυμπιακούς Αγώνες και την Κηφισίας, τον Μπάμπη Βωβό και το Χρηματιστήριο, το δέντρο του Αβραμόπουλου και τα σκάνδαλα της μεταπολίτευσης και τόσα ακόμη.
Μέσω της πυκνότητας του χρυσαφιού, ο Γιώργος Πατούλης κατάφερε να χωρέσει στο σαλόνι του μια ολόκληρη πλευρά της πρόσφατα ληγμένης σύγχρονης ελληνικής ιστορίας.
Τη ματαιοδοξία των '80s, τη μακαριότητα των '90s και τον μεγαλοϊδεατισμό του 2004, τα πρότυπα, τους τρόπους ζωής και τις κραυγαλέες αστοχίες που μας έσυραν έως εδώ. Την κατασκευή, τον στολισμό και την επίδειξη του άδειου ως απόλυτου περιεχομένου.
Οπως είπαμε, ο χρυσός συμπυκνώνει. Αλλά πέρα από τα διάφορα παρελθόντα στοιχεία που μας γεννούν απέχθεια, συμπυκνώνει και τα περιστατικά του παρόντος μας που μας ερεθίζουν με την κακογουστιά τους.
Τον πολιτικό λόγο του Βαγγέλη Μεϊμαράκη και τα διαφημιστικά σποτ του Απόστολου Τζιτζικώστα, την επιχειρηματολογία του Αδωνη Γεωργιάδη και τις ακκιζόμενες μοντερνιές του Ποταμιού, τον βιολογικό συντηρητισμό του ΚΚΕ, το μυθιστόρημα του Γιάννη Πανούση και τον Πάνο Καμμένο (αυτόν ολόκληρο), τα ζεϊμπέκικα της Ολγας Γεροβασίλη και την υπουργική επίσκεψη στον Λαζόπουλο.
Δεν είναι όμως θέμα αισθητικής, είναι θέμα της πολιτικής συμπαραδήλωσης που κουβαλά όλο αυτό το χρυσάφι των γεγονότων.
Την αίσθηση πως είσαι καθηλωμένος. Καθηλωμένος πίσω από ένα παράθυρο, υποχρεωμένος να κοιτάς στο εσωτερικό ενός σπιτιού και να αντικρίζεις το μακάριο χαμόγελο των πατούληδων και των αιώνιων Χριστουγέννων τους.
Παραμένουμε σταθεροί ζητώντας καταφύγιο κάπου στην ησυχία της χάλκινης εποχής μας.

(στην Εφημερίδα των Συντακτών)