Ο επισκέπτης του Αυγούστου

Ο κύριος Φογκ πάει διακοπές

Είπε κάποτε ο κύριος Φογκ να πάει διακοπές.

- Βαθιά μέσα σε μια πολυθρόνα έχω μπροστά μου μια θάλασσα σκέφτηκε αμέσως.

Πού να πηγαίνω τώρα σε άλλη αφού είναι ίδια όλ' η θάλασσα.

Εξάλλου εγώ δεν κολυμπώ διότι δεν είμαι ψάρι.

- Βουνό λοιπόν αναφώνησε ο κύριος Φογκ και γύρισε από την άλλη μεριά την πολυθρόνα του.

Γιάννης Βαρβέρης

Κάθομαι πάλι εδώ, αυτόν τον Αύγουστο με τις διάφορες θερμοκρασίες του – κόντρα θερμοκρασίες σε αντιπαλότητα, κάτω από τον ουρανό και μες στα κτίρια, να ιδρώνουν πάνω σου ή να στάζουν παγωμένες· αυτόν τον Αύγουστο που γεννήθηκε απότομα, μια και ο χρόνος που προηγήθηκε έφτασε μέχρι εδώ με τρόπους πρωτόγνωρους.
Εννοώ…είναι αυτές οι εξελίξεις και η όλη πυκνότητα που δεν φέρνουν στον νου το καλοκαίρι. Σαν να κολλήσανε οι καλοκαιρινοί μήνες στην άνοιξη και να ξεκουρδίστηκαν τα ημερολόγια.
Σαν ο Ιούνιος και ο Ιούλιος να έγιναν προεκτάσεις του Μαΐου. Μα ξαφνικά είναι Αύγουστος και πρέπει γι' αυτό κάτι να πεις. Για το ξαφνικά, για τον Αύγουστο, ακόμη και γι' αυτό το «πρέπει».
Δεν ξέρω αν μόνο εγώ το αντιλαμβάνομαι έτσι, αλλά πάντοτε υπήρχε μια ασυνέπεια στα ημερολόγια. Πάντα μας ενημέρωναν επίμονα πως η χρονιά μας τελειώνει κάπου τον Δεκέμβριο και ως εκ τούτου ο Γενάρης ήταν ο πρώτος μήνας της χρονιάς. Μα για εμάς τα πράγματα ήταν διαφορετικά.
Πάντα η χρονιά ξεκινούσε τον Σεπτέμβρη και η πραγματική της παύση έπεφτε το καλοκαίρι. Ισως για όλα να φταίει το σχολείο.
Με την επιμονή και την πίεσή του έκανε τη ζωή να ταυτιστεί μαζί του, τον χρόνο να είναι ο δικός του χρόνος και το καλοκαίρι να ορίζει πάντοτε το τέλος και την αρχή του έτους.
Με τον τρόπο αυτό δεν μας εντυπώθηκε ο κύκλος των εποχών - ο θάνατος του χρόνου τον χειμώνα και ύστερα η αναγέννησή του την άνοιξη.
Αντίθετα, βιώσαμε τον χρόνο σαν ένα συνεχές, σαν κάτι που απλά παύει για να συνεχίσει όμοιο - εξίσου πιεστικό, εξίσου απαιτητικό τη νέα χρονιά. Καμία λύτρωση μέσα στο απόλυτο σχήμα της ευθείας.
Καμία ανάσταση, μόνο λίγη ξεκούραση και λίγα ροκανίδια παύσης.
Στην παύση αυτήν σε επισκέπτεται κι εκείνος. Είναι αυτός που σε επισκέπτεται κάθε Αύγουστο, γνωστός και άγνωστος μαζί, όμοιος και γερασμένος.
Χωρίς μορφή αλλά ταυτόχρονα τόσο ξεκάθαρος στο περίγραμμά του. Γυρνώντας την καρέκλα του προς το βουνό και προς τη θάλασσα μαζί, παρελθόν και μέλλον, σκιά και σκοτάδι. Κοιτάζοντας, κοιτάζοντας.
Είναι αυτός ο επισκέπτης του Αυγούστου, βουβός και ταυτόχρονα απόλυτα φλύαρος στη σιωπή του, αυτός που θα σε συναντήσει για να μοιραστείς την ανασκόπηση της χρονιάς σου σε ένα και μόνο βλέμμα.
Και ύστερα, από βλέμμα σε βλέμμα την ανασκόπηση όλων των βλεμμάτων, των βλεμμάτων που μετρούν τα καλοκαίρια, τους χειμώνες και τον χρόνο σου.
Κάθομαι εδώ και σου μιλώ, όπως μιλάμε νοερά σε κάποιον που λείπει. Ομως εσύ είσαι εδώ, δεν παραχωρείς απουσία, χωρίζοντας με τα δάχτυλά σου αφίξεις και αναχωρήσεις.
Μετρώ μαζί σου τα όσα έφυγαν και μαζί όλα όσα προσδοκώ ή φοβάμαι πως θα 'ρθουν. Το πώς τρίζει ο καιρός κάτω από τα βήματα, το πώς ο πληθυντικός μου συναντά τον ενικό των άλλων, για να ματαιωθεί τελικά στον δικό τους πληθυντικό.
Τα δευτερόλεπτα που έπεσαν στον χρόνο σαν καρφιά και τα άλλα που αέρας παρέσυρε σαν πούπουλα. Τις παύσεις, τις στάσεις, τα γεγονότα της χρονιάς.
Κυρίως όσα ακόμα δεν γίνεται να ειπωθούν παρά μόνο με ένα βλέμμα. Βλέμμα που σε κοιτά και το κοιτάς και γίνεστε ένα μες στην τυφλή απορία.
Είναι συντριπτική η ανασκόπηση για φέτος, λυγάω, κάνω να φύγω (είναι και ο Αύγουστος αυτός που κολλάει πάνω σου σαν θερμοκρασία, σαν πουκάμισο Κενταύρου).
Και φεύγοντας μακριά από τον επισκέπτη του Αυγούστου βλέπω τους ανθρώπους γύρω μου. Και αυτοί όπως κι εγώ δεν στέκουν μόνοι.
Και πόσο πολύ αλήθεια μοιάζουν μεταξύ τους οι επισκέπτες μας…

(στην Εφημερίδα των Συντακτών)