Πεζοδρόμια

Με λιτά τα κορδόνια της η ζωή περπατά τα πεζοδρόμια. Διασχίζει τον ελάχιστο χώρο που της παραχωρούν τα εμπόδια, οι απροσδόκητες ζαρντινιέρες, τα απότομα τραπεζοκαθίσματα, τα ξαφνικά σκαλιά, τα υπόγεια παράθυρα. Τα κινητά εμπόδια που μετριάζουν την ταχύτητά της. Τα αδέσποτα, το χέρι-χέρι των ζευγαριών, το μακρόσυρτο περπάτημα μιας ηλικιωμένης, που το κύμα του χρόνου στέλνει δεξιά, στέλνει αριστερά, εμποδίζοντας την κάθε προσπέραση. Χωρίς αλάρμ και με την περιορισμένη ακοή να εμποδίζει τα ‘’εχεμ… συγνώμη… να περάσω;’’. Μέχρι να προσφερθεί μια απροσδόκητη κίνηση που θα σου παραχωρήσει άνοιγμα. Και ενώ εσύ επιταχύνεις και προσπερνάς η γηραιά κυρία τραβά φοβισμένη την τσάντα της κοντά στο σώμα της, δηλώνοντας πως ανέγνωσε τις κρυφές σου προθέσεις, παλιο-τεντιμπόι. 

Η ζωή περπατά τα πεζοδρόμια προσαρμόζοντας τη βιασύνη στη μορφή τους. Ορίζει τον ρυθμό του περπατήματος έτσι ώστε κάθε βήμα να πέφτει μέσα σε ένα τετράγωνο, σε πλήρη αντιστοιχία με τα σπαρμένα πλακάκια του εδάφους. Βήμα περιορισμένο, σχεδόν κοφτό, προσεκτικό ώστε να αποφύγει την όποια επαφή με τις γραμμές του τετραγώνου (τα αποτελέσματα μιας τέτοιας κακοτυχίας, αν και παραμένουν άγνωστα εντούτοις γνωρίζουμε πως θα είχαν τρομακτικές συνέπειες για τον άτυχο διαβάτη). Πόσο χρόνο θα κερδίζαμε αν ο κατασκευαστής των πεζοδρομίων είχε λάβει υπόψη κατά την εκτέλεση του έργου του αυτό μας το συνήθειο; Αν οι πλάκες και τα πλακάκια ήταν τοποθετημένες έτσι ώστε να εκβιάζουν την επιτάχυνση στο βήμα μας, αν όλα ταίριαζαν με τη βιασύνη μας; Μα ο τρόπος αυτός να περπατάς, συνεχίζει ανεξάρτητα απ’ τις ευχές μας. Έτσι οι διαδρομές μας μπαίνουν στη γεωμετρία και ολόκληρη η ζωή γίνεται μετρήσιμη. 

Τα πεζοδρόμια, όχθες του δρόμου, ακτές της κίνησης. Εδώ θα σύρουμε την ανεμελιά μας αρπάζοντάς την απ την άσφαλτο, σχεδόν πνιγμένη απ την ορμητικότητα της ροής για να της κάνουμε τεχνητές αναπνοές (ήπιε τόση ταχύτητα η καημένη που κόντεψε να πνιγεί). Εδώ θα κάτσουμε να αγναντέψουμε τα δευτερόλεπτα να ανεβαίνουν σαν μπουρμπουλήθρες στην επιφάνεια του δρόμου. Εδώ θα απλώσουμε τα ράθυμα καλάμια μας ψαρεύοντας διεκπεραιώσεις, αργοπορίες, ραντεβού, ταχυκαρδίες και βιασύνη (αν δεν τους βγάλεις τα αγκάθια του χρόνου γίνονται πολύ επικίνδυνα κατά τη διάρκεια της κατάποσης).

Ας μην αποδεχτούμε έτσι άκριτα πως τα πεζοδρόμια αποτελούν απλώς μια λειτουργική υπόθεση, απλώς μια διευκόλυνση των πεζών στους δρόμους δίπλα στην παντοδυναμία των αυτοκινήτων. Πολύ περισσότερο, κυκλώνοντας τα οικοδομικά μας τετράγωνα, τα πεζοδρόμια αποτελούν όριο και σύνορο. Απόλυτα στο τετράγωνο αγκάλιασμά τους παραφυλούν το ιδιωτικό μας, προστατεύοντας μας από την ακόρεστη επεκτατικότητα των δρόμων. Φράχτες απέναντι στο δημόσιο, συρματοπλέγματα απέναντι στην μεταλλική πανίδα της πόλης. Με λίγα λόγια τα πεζοδρόμια είναι αυτά που σου εξασφαλίζουν πως δεν θα ξυπνήσεις με ένα φορτηγό να κορνάρει μέσα στην κρεβατοκάμαρα σου.

Μα είναι φορές που τα πεζοδρόμια λείπουν. Φορές που χάνονται από τα διαβρωτικά δόντια του δρόμου, που εξαφανίζονται από τον όγκο ενός απρόσμενου δέντρου που τα καταπίνει ολόκληρα, φορές που τα πεζοδρόμια απλά απουσιάζουν μια και κανείς δεν σκέφτηκε τη χρησιμότητά τους. Εδώ οι διαδρομές μας μπερδεύονται και όλα είναι ανοιχτά.

Είναι φυσικά και αυτοί που αλλάζουν πεζοδρόμιο όταν σε βλέπουν, ή ακόμα και εσύ που αλλάζεις πεζοδρόμια όταν βλέπεις κάποιους άλλους (συχνά και τους ίδιους) και συνειρμικά και ο στίχος εκείνος του Αναγνωστάκη: ‘’ Φοβάμαι τους ανθρώπους που άλλαζαν πεζοδρόμιο όταν σε συναντούσαν / και τώρα σε λοιδορούν γιατί, λέει, δεν βαδίζεις ίσιο δρόμο’’. Είναι τα ξηλωμένα πεζοδρόμια σε όλες τις πορείες των τελευταίων ετών, που ενώ πετιούνται στον αέρα δημιουργούν εκεί πάνω μια παράκαμψη προς το όνειρο. Είναι τέλος και όλη αυτή η χλωρίδα των πεζοδρομίων. Οι κολλημένες τσίχλες, τα αποτσίγαρα και οι σβουνιές, τα πεταμένα διαφημιστικά, τα περίπτερα, οι κολώνες και τα κολωνάκια. Και κυρίως αυτή η εμμονή που έχουν μερικά χόρτα να τρυπούν τα πεζοδρόμια και να ανθίζουν σε απροσδόκητο τόπο. Αυτή η εμμονή που τώρα τελευταία σκέφτομαι πως πρέπει να αναλογιστώ ίσως το τι μπορεί να σημαίνει.

(στην Εφημερίδα των Συντακτών)