Τα Τανκς της δημοκρατίας

                                                   Θεία Χάρις,

ο Παττακός ζει- ο Παττακός ξυπνάει στις πέντε παρά τέταρτο τα χαράματα- για κολύμπι και διατάσεις-απόψε μιλάει στο ξενοδοχείο Καλυψώ- στην Ανάβυσσο- ο σύλλογος αποστράτων έχει ετοιμασίες- ήδη γυαλίζουν τα κέρατα των βαλσαμωμένων ταράνδων-φωταγωγούν την αίθουσα των γαμήλιων τελετών και βγάζουν απ’ τα πατάρια τις παλιές πορσελάνες- με το οικόσημο της δικέφαλης μαρμαρωμένης μηλιάς-και του αέναα υποσχόμενου τράγου-

(Γιώργος Πρεβεδουράκης, Κλέφτικο εκδόσεις Πανοπτικόν, 2013)

Τις τελευταίες μέρες, μιλώντας τα γεγονότα της Κωνσταντινούπολης και της Τουρκίας, πολλοί δημοσιογράφοι και σχολιαστές περιέγραψαν το καθεστώς της χώρας ως περίπου δικτατορικό, τον Ερντογάν ως περίπου δικτάτορα ή έστω περίπου σουλτάνο της αλαζονείας. Σε μεγάλο βαθμό είναι οι ίδιοι σχολιαστές της πολιτικής καθημερινότητας, που κάθε φορά που καταγγέλλονται μη δημοκρατικές πολιτικές της κυβέρνησης και εφαρμογές που θυμίζουν την περίοδο της επταετίας κάνουν λόγο για ακραίο και επικίνδυνο λαϊκισμό που τρέφει τα άκρα και γεννά τη βία. Κατά τη χρήση των λέξεων και των όρων  κατά περίπτωση συναντούμε άλλοτε τη δημοσιογραφική προχειρότητα μιας βιαστικής περιγραφής και άλλοτε την επιβολή ενός ηθικίστικου εξορκισμού  που θα αντικαταστήσει το όποιο επιχείρημα απαξιώντας να μιλήσει για όποια ουσία. Σήμερα που απομακρυνόμαστε βιολογικά όλο και περισσότερο από την επταετία, σήμερα που βυθιζόμαστε όλο και περισσότερο στην κρίση και στις επιπτώσεις της, καλούμαστε να εξετάσουμε πόση μεταφορά και πόση κυριολεξία έχουνε μέσα τους λέξεις όπως ‘’χούντα’’ ή ‘’δικτατορία’’ (και φυσικά ‘’δημοκρατία’’), καθώς επίσης και να εξετάσουμε το ποια είναι η νέα τους λειτουργική χρήση και ποιο το νέο νόημα που τους δίνει.

Η απειλή πραξικοπήματος,  υπήρξε μια κατάσταση απολύτως πραγματική τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης. Ήδη από τις πρώτες μέρες της δημοκρατίας, υπήρχαν φήμες για απαγωγή του πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή και πληροφορίες για πραξικοπηματικές κινήσεις από τις ομάδες καταδρομών. Το 1975 αποτράπηκε το λεγόμενο ‘’πραξικόπημα της πυτζάμας’’ και λίγους μήνες μετά υπήρξε έντονη φημολογία για φιλοβασιλικό πραξικόπημα. Αντίστοιχα το 1976 και το 1978. Με το ερχομό του ΠΑΣΟΚ η φημολογία αναπτύχθηκε και στον διεθνή τύπο ενώ οι ασκήσεις ετοιμότητας του ‘82, ’83 και ’84, ερμηνεύτηκαν ως αντιδράσεις σε κινήσεις του στρατού.  Το 1988, την περίοδο των σκανδάλων και του Κοσκωτά, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης θα κάνει δηλώσεις στην ιταλική La Repubblica λέγοντας πως δεν μπορεί να αποκλείσει μια περιορισμένη ανταρσία στο στράτευμα.

Κατά τις δεκαετίες της (πλασματικής) ευημερίας το 1990 και το 2000, η χούντα έπαψε να αποτελεί φόβο και σταμάτησε να χρησιμοποιείται ως απειλή (κάτι το οποίο έκανε π.χ. ο Κωνσταντίνος Καραμανλής το 1981 προειδοποιώντας το ΠΑΣΟΚ για σχετικές φήμες έτσι ώστε  να το αποτρέψει από τις όποιες ριζοσπαστικές του πολιτικές). Διωγμένη κάπου ανάμεσα στο παρελθόν και την ιστορία, η χούντα έγινε δείκτης που περιέγραφε την ποιότητα της εκάστοτε δημοκρατίας, σύνθημα απαξίωσης.  Η αναφορά στη δικτατορία έγινε καταγραφή της δυσαρέσκειας για ό, τι πήγαινε στραβά στη δημοκρατία.

Όλα άλλαξαν με τον ερχομό της κρίσης. Μέσα στον γενικότερο φόβο και την ένταση της σημερινής δυσαρέσκειας και ρευστότητας βιώνουμε την χούντα ως ανάμνηση ενός μη βιωμένου εφιάλτη. Από την παρουσία της Χρυσής Αυγής στη βουλή και πολύ περισσότερο στην καθημερινότητα μας, μέχρι μια σειρά δημοσιεύματα όπως το ‘’Το πραξικόπημα  που δεν έγινε’’ στο Βήμα (όπου οι υποθέσεις και οι αόριστες φημολογίες χρησιμοποιήθηκαν ως αποδεικτικά στοιχεία για κίνηση πραξικοπήματος), το ‘’Πραξικόπημα χωρίς βία!’’ της Τζίνας Δαβιλά στο Protagon (όπου φτιάχνεται η αγιογραφία του στρατιωτικού Φράγκου Φραγκούλη, με το επιχείρημα πως ένα πραξικόπημα από τον συγκεκριμένο στρατιωτικό θα ήταν απείρως καλύτερο από την σημερινή δημοκρατία. Το κείμενο κατέβηκε από το σάιτ αλλά επιβιώνει δημοσιευμένο στο infowar) και τέλος τη γνωστή πρόσφατη δημοσκόπηση της Ελευθεροτυπίας με τον εύηχο τίτλο ‘’Σκατα!’’ η Χούντα νεκραναστένεται ως απειλή, ως φόβος και τελικά ως εργαλείο που θα δικαιολογήσει κάθε τι αντιδημοκρατικό που εφαρμόζει η δημοκρατία. Στην Ελλάδα των βασανιστηρίων, των συνεχόμενων επιτάξεων, της ανόδου του ρατσισμού και των προφυλακίσεων που μπορούν να διαρκούν 2,5 χρόνια χωρίς δίκη, η ανάσα του μη-δημοκρατικού χαϊδεύει τον σβέρκο μας ενώ ταυτόχρονα μας απειλεί για κίνδυνο κατάργησης της δημοκρατίας. Και όπως περιέγραφε σε παλαιότερο κείμενο του ο Γεράσιμος Λυκιαρδόπουλος (‘’Οι τελευταίοι’’) φαίνεται πως υπάρχουν στιγμές που η εκάστοτε εξουσία προσπαθεί να μας πείσει πως η καλύτερη άμυνα της δημοκρατίας είναι η αυτοκατάργηση της και πως επίσης ‘’κανένας Δημοκράτης δεν ομολογεί ότι το καθεστώς που θέτει το δίλημμα: ''H εγώ η τα τανκς'' ,στην πραγματικότητα κυβερνά ήδη με τα τανκς’’

Κάποια πράγματα παύουν και ύστερα ξεχνιούνται, άλλα επιστρέφουν απαράλλακτα και άλλα μετεωρίζονται αναζητώντας μια νέα, πιο φωτογενή ενσάρκωση του παλιού εφιάλτη. Και κάποτε ίσως να έρθει μια μέρα καλύτερη όπου η δική μας εποχή ίσως να λειτουργεί ως απειλή, ως φόβος και ως προειδοποίηση για κάποιο παρόν κάπου στο μέλλον…

 Ο ποιητής πάντως συνεχίζει:

            Θεία Χάρις

τι σόι κόκκαλα φοράει το σκοτάδι;

             πώς είναι  εκεί;                                            έχει θρόισμα;

                                         εδώ-όπως τ’ άφησες-

φοράμε τ’ αλεξίσφαιρα –και καλά-

                  μα η ζωή μας σημαδεύει στο κεφάλι

                         πίσω από τους αριθμούς

στα σπιτίσια τσιγάρα μας- στα πνιγμένα ποτά μας

στα εξτραδάκια και στις ανάσες από συντάξεις προγονικές

στο βραδινό καυγά μας με μια σημαία λευκή καθώς πετάμε πετσέτα

                   σ’ ετούτη την κατάληξη κάθε παραμυθίας

κανένας δεν λυτρώθηκε από την γραμμικότητα της αγάπης

κανένας δεν λυτρώθηκε από την κυκλικότητα της σιωπής

ανυπεράσπιστοι- οι μελλοζώντανοι και οι νεκροί-

ανυπεράσπιστοι-από το μίσος του ‘’μεσαίου πολίτη’’-

παντού και πάντα ανέτοιμοι για τον καιρό της ξηρασίας

                 σ’ ετούτο το ξεκίνημα της νέας παραμυθίας:

                               ψωμί-ανία-παιδοκτονία

δεν βρίσκει άσυλο το χαμένο τους σύνθημα

δεν είναι           εδώ-----------------------------------------------------Πολυτεχνείο

(στην Εφημερίδα των Συντακτών)