ΣΥ­ΝΕ­ΝΤΕΥ­ΞΗ ΜΕ ΤΟN ΠΟΙΗΤΗ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΝΑ­ΝΙ ΜΠΑ­ΛΕ­ΣΤΡΙ­ΝΙ

«Σύ­ντο­μα ο κα­πι­τα­λι­σμός θα κα­ταρ­ρεύ­σει»

 

Ο Νά­νι Μπα­λε­στρί­νι εί­ναι έ­νας α­πό τους ση­μα­ντι­κό­τε­ρους σύγ­χρο­νους ι­τα­λούς λο­γο­τέ­χνες. Υπήρ­ξε ι­δρυ­τι­κό μέ­λος της ορ­γά­νω­σης «Εργα­τι­κή Εξου­σία» (Potere Operaio) και συμ­με­τεί­χε στο κί­νη­μα της ερ­γα­τι­κής αυ­το­νο­μίας. Ο Μπα­λε­στρί­νι α­φη­γή­θη­κε τη συλ­λο­γι­κή ε­μπει­ρία του ι­τα­λι­κού κι­νή­μα­τος α­πό τη γέν­νη­σή του το 1968, την κλι­μά­κω­ση του το 1977 και την πτώ­ση του στις αρ­χές της δε­κα­ε­τίας του 80 στα δύο θρυ­λι­κά πλέ­ον μυ­θι­στο­ρή­μα­τά του «Τα θέ­λου­με ό­λα» και «Οι αό­ρα­τοι». Το 1979, κα­τη­γο­ρή­θη­κε, μα­ζί με πολ­λά άλ­λα μέ­λη της αυ­το­νο­μίας, για συμ­με­το­χή σε τρο­μο­κρα­τι­κή ορ­γά­νω­ση και διέ­φυ­γε κά­νο­ντας σκι μέ­σω των Άλπεων στην Γαλ­λία. Το 1984 τε­λι­κά α­θωώ­θη­κε. Ο Νά­νι Μπα­λε­στρί­νι βρέ­θη­κε πρό­σφα­τα στην Αθή­να για την πα­ρου­σία­ση του μυ­θι­στο­ρή­μα­τός του «Furiosi», με θέ­μα τους ι­τα­λούς ο­πα­δούς του πο­δο­σφαί­ρου, την κουλ­τού­ρα τους και το κί­νη­μα των Ultras. Το βι­βλίο κυ­κλο­φο­ρεί α­πό τις Απρό­βλε­πτες Εκδό­σεις. Θα θέ­λα­με να ευ­χα­ρι­στή­σου­με τον Αχιλ­λέα Κα­λα­μα­ρά (με­τα­φρα­στή του βι­βλίου) για την ε­πί τό­που με­τά­φρα­σή του και το πε­ριο­δι­κό Humba! για τη γεν­ναιό­δω­ρη βοή­θειά του.



Πού βρί­σκε­ται σή­με­ρα η γε­νιά που τα ή­θε­λε ό­λα;
Θα μπο­ρού­σα­με να μι­λή­σου­με για δύο γε­νιές. Για αυ­τούς που ή­ταν 20 χρο­νών το ’68 και για τους νε­ο­λαίους του ’77. Εγώ εί­μαι α­κό­μα πα­λαιό­τε­ρος. Η γε­νιά του ’68 τα κα­τά­φε­ρε, λό­γω του ό­τι δεν συμ­με­τεί­χε στην έ­νο­πλη πά­λη, η ο­ποία τε­λι­κά ε­ξό­ντω­σε την ε­πό­με­νη γε­νιά. Λί­γο πο­λύ ό­λοι οι πρω­τα­γω­νι­στές, με ε­λά­χι­στες ε­ξαι­ρέ­σεις, α­να­κυ­κλώ­θη­καν μέ­σα στο σύ­στη­μα. Έγι­ναν δη­μο­σιο­γρά­φοι, εκ­δό­τες, δια­φη­μι­στές, πα­νε­πι­στη­μια­κοί. Αντί­θε­τα, η γε­νιά του ’77 κα­τα­στρά­φη­κε. Εί­τε μέ­σω της έ­νο­πλης πά­λης, εί­τε κα­τα­λή­γο­ντας στη φυ­λα­κή. Όσοι μπό­ρε­σαν να σω­θούν, κα­τα­στρά­φη­καν δια­νο­η­τι­κά. Για τη γε­νιά του ’68 ή­ταν δια­φο­ρε­τι­κά. Οι άν­θρω­ποι ζού­σαν μια φυ­σιο­λο­γι­κή ζωή και βίω­σαν την έ­κρη­ξη των γε­γο­νό­των του ’68. Στη συ­νέ­χεια ό­μως, ε­πέ­στρε­ψαν ο­μα­λά στην προ­η­γού­με­νη κα­τά­στα­ση. Αντί­θε­τα, η γε­νιά του ’70 έ­ζη­σε την πε­ρίο­δο της ε­ξε­γερ­σια­κής ε­φο­ρίας και σκε­φτό­ταν πως αυ­τή θα κρα­τή­σει για πά­ντα. Πί­στευαν πως η ζωή τους θα γι­νό­ταν α­κό­μη κα­λύ­τε­ρη. Και έ­τσι ό­ταν τε­λείω­σε αυ­τή η πε­ρίο­δος ό­σοι δεν κα­τέ­λη­ξαν στη φυ­λα­κή, βίω­σαν μια κα­τά­στα­ση α­πελ­πι­σίας. Η γε­νιά της δε­κα­ε­τίας του ’70 κα­τα­στρά­φη­κε ο­λο­κλη­ρω­τι­κά.

Αυ­τή υ­πήρ­ξε και η γε­νιά των α­ο­ρά­των.
Ο χα­ρα­κτη­ρι­σμός αό­ρα­τοι χρη­σι­μο­ποιή­θη­κε αρ­γό­τε­ρα. Τη δε­κα­ε­τία του ’80, τα μέ­σα ε­νη­μέ­ρω­σης ο­νό­μα­σαν τα χρό­νια που πέ­ρα­σαν ως «χρό­νια του μο­λυ­βιού». Η ε­μπει­ρία ό­λης αυ­τής της γε­νιάς δια­γρά­φη­κε τε­λείως. Ο χα­ρα­κτη­ρι­σμός «αό­ρα­τοι» ή­ταν δη­μιούρ­γη­μα της δε­κα­ε­τίας του ’80 για να χα­ρα­κτη­ρί­σει αυ­τή τη γε­νιά, η ο­ποία δια­γρά­φη­κε α­πό τη συ­νεί­δη­ση της κοι­νής γνώ­μης. Εγώ προ­σπά­θη­σα να τη φέ­ρω στο φως, να διη­γη­θώ την ε­μπει­ρία της, δη­λα­δή να την κα­τα­στή­σω ο­ρα­τή.

Στα βι­βλία σας βλέ­που­με συλ­λο­γι­κούς μύ­θους και συλ­λο­γι­κές πρά­ξεις. Πρω­τα­γω­νι­στές εί­ναι οι ερ­γά­τες, οι ε­ξε­γερ­μέ­νοι, οι ο­πα­δοί. Σε μια ε­πο­χή έ­ντο­να α­το­μι­κι­στι­κή, σαν τη ση­με­ρι­νή, ποια εί­ναι η λει­τουρ­γία των βι­βλίων σας;
Η λει­τουρ­γία των βι­βλίων μου, α­κό­μη και του «Furiosi» -το ο­ποίο πε­ρι­γρά­φει μια συλ­λο­γι­κό­τη­τα η ο­ποία δεν συ­γκε­ντρώ­νε­ται γύ­ρω α­πό ι­δέες ή υ­ψη­λά ι­δα­νι­κά- εί­ναι να δεί­ξει την ευ­χα­ρί­στη­ση του να πράτ­τεις συλ­λο­γι­κά, να κά­νεις πράγ­μα­τα μα­ζί με τους άλ­λους. Ει­δι­κά σή­με­ρα που υ­πάρ­χει αυ­τή η ε­ξα­το­μί­κευ­ση, η ο­ποία αγ­γί­ζει α­κό­μη και τους συγ­γρα­φείς. Ενώ οι συγ­γρα­φείς πα­λαιό­τε­ρα ε­πι­δίω­καν να βρί­σκο­νται με­τα­ξύ τους, να δη­μιουρ­γούν λο­γο­τε­χνι­κές ο­μά­δες και να συ­ζη­τούν τα έρ­γα τους, αυ­τή τη στιγ­μή κλεί­νο­νται στον ε­αυ­τό τους και ο έ­νας ε­πι­τί­θε­ται στον άλ­λο.

Η Ιτα­λία μπαί­νει σι­γά σι­γά σε μια κα­τά­στα­ση πα­ρό­μοια με την Ελλά­δα. Λι­τό­τη­τα, νέα μέ­τρα και πε­ρι­κο­πές, τε­χνο­κρά­τες πρω­θυ­πουρ­γοί κτλ. Βλέ­πε­τε να υ­πάρ­χουν α­ντι­στά­σεις που μπο­ρούν να κα­τα­λή­ξουν σε ε­κρή­ξεις ό­πως αυ­τές του ‘68 ή του ‘77;
Όχι, κυ­ρίως για δύο λό­γους. Πρώ­τον, ο α­ντί­πα­λος δεν εί­ναι ο­ρα­τός, δεν μπο­ρείς να τον ε­ντο­πί­σεις εύ­κο­λα στο χώ­ρο και στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τά σου. Ο δεύ­τε­ρος εί­ναι πως δεν υ­πάρ­χουν μορ­φές ορ­γά­νω­σης ό­πως πα­λαιό­τε­ρα, ο­μά­δες ό­πως αυ­τές της αυ­το­νο­μίας. Μορ­φές ό­πως οι α­γα­να­κτι­σμέ­νοι ή το κί­νη­μα Occupy εί­ναι ε­φή­με­ρες μορ­φές α­ντί­στα­σης, δεν δη­μιουρ­γούν έ­να πλέγ­μα σχέ­σεων ώ­στε να υ­πάρ­ξει μια συ­νέ­χεια.
Αυ­τή τη στιγ­μή το κε­φά­λαιο δεν έ­χει έ­ναν σο­βα­ρό α­ντί­πα­λο. Μπο­ρεί να κά­νει ό,τι θέ­λει. Όμως, πα­ρό­λα αυ­τά, βρί­σκε­ται σε μια κα­τά­στα­ση ήτ­τας. Η με­τα­τό­πι­ση α­πό την πα­ρα­γω­γή στο χρη­μα­τι­στι­κό κε­φά­λαιο α­πο­δει­κνύει ό­τι ο κα­πι­τα­λι­σμός α­πέ­τυ­χε και έ­χει φτά­σει σε α­διέ­ξο­δο. Και πα­ρό­λο που μέ­σω των μέ­τρων λι­τό­τη­τας προ­σπα­θεί να αρ­πά­ξει ό,τι μπο­ρεί, προ­κει­μέ­νου να συ­νε­χί­σει τη συσ­σώ­ρευ­ση του, τε­λι­κά α­πο­δει­κνύει ό­τι βρί­σκε­ται σε κρί­ση. Υπάρ­χει αυ­τό που έ­λε­γε ο Μπορ­ντί­γκα, έ­νας ι­τα­λός αι­ρε­τι­κός κο­μου­νι­στής, πως ο κα­πι­τα­λι­σμός θα κα­ταρ­ρεύ­σει σε σύ­ντο­μο χρο­νι­κό διά­στη­μα λό­γω της πτώ­σης του μέ­σου πο­σο­στού κέρ­δους. Ο κα­πι­τα­λι­σμός, για να συ­νε­χί­σει να υ­πάρ­χει, πρέ­πει να αυ­ξά­νει συ­νε­χώς τα κέρ­δη του και τη συσ­σώ­ρευ­ση τους. Όταν το κέρ­δος πέ­φτει, ση­μαί­νει πως ο κα­πι­τα­λι­σμός ε­ξαν­τλεί τα ό­ριά του. Η α­νο­δι­κή πο­ρεία του κε­φα­λαίου τε­λείω­σε στα τέ­λη της δε­κα­ε­τίας του ‘70, α­πό ε­κεί και πέ­ρα ξε­κί­νη­σε η πτώ­ση την ο­ποία κα­τά­φε­ραν να συ­γκρα­τή­σουν ή να α­να­βά­λουν μέ­σω της πα­γκο­σμιο­ποίη­σης, της προ­σφυ­γής στο χρη­μα­τι­στι­κό κε­φά­λαιο, της α­να­μό­χλευ­σης των χρεών, αλ­λά πα­ρό­λα αυ­τά η πτώ­ση συ­νε­χί­ζε­ται.

(Στην εφημερίδα Εποχή)