Συνάντησα ένα απόσπασμα, αλλά δεν θυμάμαι που, ένα απόσπασμα που δεν επιθυμώ να το επιβεβαιώσω. Προτιμώ να το θυμάμαι με τον θολό τρόπο που θυμόμαστε τις πραγματικές αναμνήσεις, τα περιστατικά που κουβαλούν το ενδεχόμενο της λανθασμένης ερμηνείας τους. Το απόσπασμα αναφερόταν στον Φ. Σκoτ Φιτζέραλντ. Βρισκόμαστε σε μια περίοδο μετά τις μεγάλες επιτυχίες του, μετά τις μεγάλες συγγραφικές του διαδρομές. Όταν το άστρο του βρισκόταν στη δύση του και αυτός δοκίμαζε για δεύτερη φορά να αρχίσει (μάταια όπως θα αποδειχτεί) μια νέα καριέρα στο Χόλιγουντ. Καθόταν σε ένα από αυτά τα πάρτι των σταρ, απόμακρος σε μια γωνία μακριά από τη διασκέδαση και έπινε ένα ποτήρι με σόδα. Δεν ξέρω γιατί αυτή η λεπτομέρεια έμεινε μαζί μου. Ίσως γιατί αυτό το ποτήρι εμπεριείχε -όχι το βαρετό υγρό- αλλά όλη τη διαδρομή που τον έφερε ως εδώ.
Ο Φιτζέραλντ υπήρξε σύμβολο μιας εποχής και μαζί ένα από τα πιο ξεχωριστά παιδιά της. Έζησε και κατέγραψε την εποχή της τζαζ, την περίοδο αυτή της αισιοδοξίας των αρχών του αιώνα που πνίγηκε μες την υπερβολή της απότομα με τον ερχομό του κραχ. Τα πρώτα του μυθιστορήματα ήταν τεράστιες επιτυχίες. Περιέγραφαν χαρακτήρες που ενσάρκωναν της εποχή, τις αντιφάσεις και τις συλλογικές προσδοκίες. Στην πραγματικότητα, ο Φιτζέραλντ περιέγραφε τον εαυτό του. Ένα παιδί που κατέκτησε το αμερικανικό όνειρο πριν καλά-καλά κλείσει τα μάτια του και ονειρευτεί. Και η εποχή ήταν τζαζ, φλάπερς, café society και roaring twenties, ατελείωτα πάρτι, χορός και αλκοόλ. Μέσα στον κυκεώνα της ατελείωτης αισιοδοξίας, ο Φιτζέραλντ και η Ζέλντα ενσάρκωναν αυτήν ακριβώς τη ζωή. Τον ηδονισμό της χαράς, τις προσταγές της αισιοδοξίας, τη σάρκινη αισιοδοξία του οινοπνεύματος.
Από την εποχή εκείνη μέχρι το ποτήρι με τη σόδα συνέβησαν πολλά. Τα δύο σημαντικότερα μυθιστορήματα του Φιτζέραλντ, «Ο μεγάλος Γκάτσμπι» και το «Τρυφερή είναι η νύχτα» απέτυχαν να γίνουν επιτυχίες. Ίσως γιατί με την αδιαφορία του προς τα δημιουργήματά του, το αναγνωστικό κοινό έπαιρνε εκδίκηση για μια ολόκληρη εποχή που είχε περάσει ανεπιστρεπτί. Τώρα πια επιτυχίες έκαναν τα μυθιστορήματα με προλετάριους, τα μυθιστορήματα που περιέγραφαν τα βάσανα των καθημερινών ανθρώπων. Και ο Φιτζέραλντ γνώριζε τι σημαίνει βάσανο αλλά καθημερινός άνθρωπος δεν ήταν. Η Ζέλντα κατέληξε σε ψυχιατρείο, ο Σκοτ προσπαθούσε διαρκώς να ελέγξει τον αλκοολισμό του προσπαθώντας να βάλει τη ζωή του ξανά στις ράγες της. Χωρίς να τα καταφέρνει. Η καριέρα στο Χόλιγουντ δεν θα έρθει ποτέ, το τελευταίο του μυθιστόρημα «ο τελευταίος μεγιστάνας», θα μείνει ατέλειωτο. Εκείνο το ποτήρι με τη σόδα ήταν η δική του προσπάθεια να καταλάβει. Πώς κέρδισε όσα κέρδισε και πώς τελικά τα έχασε. Πώς πέρασε η εποχή του και τι θέση έχει αυτός στην νέα εποχή που ξημερώνει. Πώς το αλκοόλ που κατανάλωσε, υπήρξε καύσιμο διασκέδασης με τη γυναίκα της ζωής του, δεσμός με τον αγαπημένο του φίλο τον Χέμινγουεϊ, παρηγοριά για μια γενιά που καταστράφηκε. Το αλκοόλ τελικά κατανάλωσε αυτόν τον ίδιο. Και τώρα ανήμπορος, αφού όλα έχουνε ήδη τελειώσει, προσπαθεί να διορθώσει. Αλλά ο καιρός του έχει πνιγεί. Γιατί τα όνειρα δεν πνίγονται στο αλκοόλ, στο ουίσκι, στο ποτήρι τις κατάχρησης. Πνίγονται μέσα στις απρόθυμες σόδες του μετανιώματος, όταν είναι ήδη πολύ αργά.
(στην εφημερίδα Εποχή)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου