Τρίτη 26 Νοεμβρίου 2019

Εμπρός για νέες Μακρονήσους


Και κει που πιστεύαμε πως η κυβέρνηση είχε πιάσει πάτο με τον αυταρχισμό, τα βασανιστήρια και τις ρατσιστικές δηλώσεις, ένα νέο περιστατικό έρχεται να μας διδάξει πως ο πάτος μπορεί διαρκώς να βαθαίνει.
Σύμφωνα με αποκάλυψη της Εφημερίδας των Συντακτών, κατά την παρουσίαση των κλειστών κέντρων για τους μετανάστες από τον αρμόδιο συντονιστή, υφυπουργό Εθνικής Άμυνας, Αλκιβιάδη Στεφανή, γνωστοποιήθηκε πως εξετάζεται το ενδεχόμενο τα κέντρα αυτά να φτιαχτούν σε ξερονήσια. Πιο συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια της παρουσίαση διέμεινε κάποιες φωτογραφίες και σχέδια, ώστε να συνοδέψει τα λεγόμενά του. Ο ίδιος περιέγραψε τις απεικονίσεις: «ένα ολοκληρωμένο σχέδιο, το οποίο περιλαμβάνει τους διάφορους χώρους: με το μπλε χρώμα είναι οι χώροι διαμονής του προσωπικού, με το ροζ χρώμα είναι οι χώροι που θα τρώνε. Υπάρχουν γήπεδα, υπάρχουν λατρευτικοί χώροι, υπάρχουν σχολεία. Και, βεβαίως, υπάρχουν όλες οι εγκαταστάσεις που αφορούν την παροχή νερού, πετρελαίου, τους βιολογικούς καθαρισμούς και οι χώροι ενδιαίτησης του προσωπικού, που θα λειτουργεί τη δομή αυτή». Αυτό που ξέχασε να αναφέρει είναι πως αυτό το «ολοκληρωμένο σχέδιο» θα λαμβάνει χώρα σε ένα ξερονήσι.
Ποιο ξερονήσι συγκεκριμένα, εύκολα μπορεί κανείς να το διαπιστώσει ψάχνοντας στο google earth. Η νέα δομή που εμφανίζεται στην κάτοψη δεν αντιστοιχεί σε κάποιο ήδη υπάρχον κέντρο, αλλά σε ένα νέο στρατόπεδο. Το στρατόπεδο αυτό θα βρίσκεται στα Λέβιθα, ένα ακατοίκητο ξερονήσι 9,121 τετραγωνικών χιλιομέτρων με μήκος ακτών 34 χιλιόμετρα, στο θαλάσσιο χώρο μεταξύ Δωδεκανήσων και Κυκλάδων. Απέχει 8 ναυτικά μίλια από την Αμοργό και 6 ναυτικά μίλια από την Κίναρο, ενώ διοικητικά υπάγεται στη Λέρο.

Το σχέδιο αυτό αποτελεί τον πάτο όχι μόνο της ελληνικής, αλλά και της ευρωπαϊκής πολιτικής σε σχέση με το προσφυγικό. Στο δυτικό κόσμο μπορεί να συγκριθεί μόνο με την αρπαγή των ανήλικων παιδιών από τις οικογένειές τους από την κυβέρνηση Τραμπ στα σύνορα με το Μεξικό. Τα ξερονήσια αποτελούν σχέδιο ψυχικής εξόντωσης. Άνθρωποι πεταμένοι σε υγρές φυλακές, μακριά από κοινωνίες και μακριά από άλλους ανθρώπους, μακριά από κάθε επί της ουσίας έλεγχο για τις συνθήκες που θα επιβάλει η κυβέρνηση και τα εκάστοτε όργανά της. Αποκλεισμός χωρίς όριο σε υγρούς τάφους. Άνθρωποι χτυπημένοι από τη μοίρα να διαλύονται από τη θεσμική λοιδορία. Να αντιμετωπίζονται σαν τρόφιμοι λεπροκομείου και πολίτες της Ψυτάλλειας. Μακριά από τους αγανακτισμένους πολίτες, που αν κάποιος πεθαίνει, θα ήθελαν να το κάνει λίγο πιο κει.
Βέβαια στην πλούσια πινακοθήκη της ελληνικής σκληρότητας δεν είναι η πρώτη φορά που συναντούμε μια τέτοια συμπεριφορά απέναντι σε πρόσφυγες. Η Μακρόνησος λειτούργησε για ένα και πλέον χρόνο ως λοιμοκαθαρτήριο προσφύγων την περίοδο 1922-1923. «Φιλοξενήθηκαν» δεκάδες χιλιάδες προσφύγων κάτω από απάνθρωπες και τραγικές συνθήκες με αποτέλεσμα πάρα πολλοί πεθάνουν εκεί. Χαρακτηριστικά ο Ριζοσπάστης στις 8-12-1923 στο κεντρικό του άρθρο αποτυπώνει τις άθλιες συνθήκες, με τις οποίες υποδέχθηκε το ελληνικό κράτος τους πρόσφυγες στο λοιμοκαθαρτήριο της Μακρονήσου. «Αυτοί φάγανε 40 χιλιάδες πρόσφυγες στη Μακρόνησο στην καραντίνα…»

Η κίνηση αυτή είναι ταυτόχρονα και ένα σχόλιο πάνω στην ίδια την ελληνική ιστορία. Με το να επαναλαμβάνεται μια πρακτική, την οποία πιστέψαμε θαμμένη στις πιο μαύρες μνήμες, ουσιαστικά σχετικοποιείται και η απανθρωπιά και η ακρότητα που συντελέστηκε τις περιόδους εκείνες. Η κυβέρνηση έτσι ανασύρει τα ξερονήσια από τη μνήμη όχι ως κάτι που τελείωσε, αλλά ως κάτι που διακυβεύεται. Και μαζί ό,τι συντελέστηκε εκεί μετεμφυλιακά, ταυτιζόμενη με τους τότε νικητές της δικής τους παράταξης. Υπάρχει η ιστορία και υπάρχουν και οι μνήμες. Οι γραμμένες σε βιβλία και ημερολόγια, καταχωρημένες σε ντοκιμαντέρ και βάσεις δεδομένων. Υπάρχουν, όμως, και οι μνήμες αυτές που είναι γραμμένες πάνω στα σώματα. Στα σώματα των ανθρώπων και στα σώματα του τόπου. Τα ξερονήσια είναι η μεγάλη ντροπή της ελληνικής ιστορίας. Μια πληγή που δεν κλείνει και δεν θα κλείσει. Μια πληγή που, όπως φαίνεται, ανοίγει μπροστά σε νέες ανθρώπινες ντροπές.

(στην εφημερίδα Εποχή)

Δεν υπάρχουν σχόλια: