Σάββατο 31 Μαΐου 2014

Αναμένοντας το τέλος της αναμονής (Θυμάσαι τις πλατείες;)



Και έτσι μένουμε εδώ, μετεκλογικοί, μετέωροι ανάμεσα σε χαρές και φόβους ντόπιους ή ευρωπαίους, θωρακισμένοι στην αδράνεια που έπεται της έντασης, αναμένοντας το τέλος της αναμονής.  

Μένουμε εδώ, παρακολουθώντας άλλο ένα κεφάλαιο του ιστορικού μετασχηματισμού που έφερε η κρίση, κοιτάζοντας ταυτόχρονα προς τον ευρωπαϊκό Βορρά, το δικό μας ακυρωμένο ενδεχόμενο, την επικράτηση μιας ξενοφοβικής δεξιάς, με τον σημερινό της ευρωσκεπτικισμό να μεταφράζεται σε αυριανό ρατσισμό και μεθαυριανή μισαλλοδοξία . Γιατί η επικράτηση της αριστεράς σε μία χώρα δεν αποτελεί απλά ένα παράδοξο του χάρτη. Προσφέρει μια εναλλακτική εκδοχή απέναντι στις διάφορες μισαλλόδοξες πρωτιές, τοποθετεί την κρίση και τις επιπτώσεις της στο κέντρο της ευρωπαϊκής κατάστασης και περιγράφει το πώς μια χώρα -με το ιδικό βάρος που της προσφέρει η πρωτιά στην κρίση - μπορεί να ανταλλάξει τον ρόλο του θύματος με αυτόν του διεκδικητή.

Ο ακροδεξιός ευρωσκεπτικισμός, μοιάζει να μην είναι φρούτο της Μεσογείου.  Ακόμα και ο σκεπτικισμός του Γκρίλο διαφέρει κατά πολύ από τον αντίστοιχο π.χ. του Φάρατζ, αφού δεν έχει ξενοφοβικά  χαρακτηριστικά ενώ σε μια σειρά κοινωνικών διεκδικήσεων (π.χ. γάμοι ομοφυλοφίλων, οικολογικά θέματα κ.α.) η πολιτική του κινήματος είναι μάλλον αριστερόστροφη.  Αυτό που παρατηρείται στις χώρες του νότου είναι μια κίνηση στον χώρο της αριστεράς. Στην Πορτογαλία, με την κυβερνητική συμμαχία να μειώνει κατά πολύ τα ποσοστά της, τα κόμματα της αριστεράς κατάφεραν ένα συνολικό 17%. Στην Ιταλία οι συνθήκες είναι σαφώς πιο σύνθετες.  Ο προεκλογικός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι, άφθαρτος και γεμάτος υποσχέσεις κέρδισε ένα 40,8%. Το 4% της αριστεράς, αν και φαινομενικά πολύ μικρό, αποτελεί επιτυχία. Όχι μονάχα γιατί κατάφερε να εκλέξει τρεις ευρωβουλευτές, αλλά γιατί για την Ιταλική αριστερά με  τις παλινωδίες, την κρίση ταυτότητας και τις διασπάσεις να διαδέχονται η μία την άλλη από το 1991 μέχρι σήμερα, η ύπαρξη της είναι από μόνη της επιτυχία. Στην κατάσταση αυτή συμβάλει και το αμάλγαμα Γκρίλο που εκτός από τη δυσαρέσκεια έχει καταφέρει να εγκολπώσει κινήματα, ακτιβιστές, δυνάμεις της οικολογίας κτλ. Το αποτέλεσμα στην Ιταλία αποκτά ακόμα μεγαλύτερη σημασία αν αναλογιστούμε τον ρόλο που έπαιξαν σε αυτό οι επισκέψεις του Αλέξη Τσίπρα, περιγράφοντας ίσως για πρώτη φορά πως η μετάδοση του ''ιού'' της Αριστεράς από την μία χώρα στην άλλη δεν είναι απλά ένα άδειο σλόγκαν αλλά ένα πραγματικό (αν και δύσκολο) ενδεχόμενο. Τέλος, στην Ισπανία η καθίζηση των δύο κυρίαρχων κομμάτων έρχεται να συναντήσει την άνοδο της αριστεράς. Η Ενωμένη Αριστερά κατέκτησε ένα 10%, ενώ το νεοσυσταθέν Podemos που αναδύθηκε από το κίνημα των πλατειών κατέκτησε το 8% . 

Το αποτέλεσμα στην Ισπανία μας υπενθυμίζει μια από τις σημαντικότερες πολιτικές καταγωγές της ανόδου του ΣΥΡΙΖΑ. Ο ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε να αναγνώσει, να συνδιαμορφώσει και τελικά να εκφράσει τις διαθέσεις που περιέγραφαν οι πλατείες αλλά και το γενικότερο πολιτικό κλίμα της περιόδου εκείνης. Να κεφαλαιοποιήσει μηνύματα και διαθέσεις και τελικά να περιγράψει τον εαυτό του ως μια εναλλακτική που δεν έχασε τον ριζοσπαστισμό της.  

Η περίοδος που ακολούθησε τις εκλογές του 2012, μπορεί να περιγραφεί ως μια περίοδος παρατεταμένης αναμονής. Μια παύση και μια αμηχανία με τα κινήματα να συρρικνώνονται, την συμμετοχή στις πορείες να φυλλοροεί, τις τοπικές κινήσεις και διεκδικήσεις να αραιώνουν. Η μετάθεση των προσδοκιών σε συνδυασμό με την γενικευμένη απογοήτευση, η αναμονή του τέλους της αναμονής μοιάζει να λαμβάνει τέλος από το διπλό αποτέλεσμα των πρόσφατων εκλογών. Η νίκη σε μια σειρά από δήμους, καθώς και στις 2 περιφέρεις, αναζητά πρακτικές μεταλλάξεις, αλλαγές και εφαρμογές με κέντρο τη συμμετοχή. Έτσι ώστε να γεμίσει το κενό της παρελθούσας αναμονής, αλλά και για να περιγραφεί σε μικροκλίμακα το ό,τι νέο έχει ο ΣΥΡΙΖΑ να προσφέρει συνολικά. Και η μετάδοση του νέου από το τοπικό στο κεντρικό της ελληνικής πολιτικής σκηνής ίσως τελικά να μην απέχει τόσο ως σχήμα και ως δυνατότητα από την μετάδοση του ιού της ελληνικής αριστεράς στις υπόλοιπες χώρες του νότου.


(στην Εφημερίδα των Συντακτών)

Δεν υπάρχουν σχόλια: