Παρασκευή 15 Μαρτίου 2019

Η δοκιμασία των 10 ετών


Το Facebook είναι καμένο πλαστικό. Δεν είναι μόνο οι χαμένες ώρες, δεν είναι μόνο η κυριαρχία ενός εικονικού κόσμου πάνω στις πραγματικές σχέσεις και επαφές, δεν είναι μόνο πώς μια επιλεγμένη πραγματικότητα και μια νοητή προέκταση του εαυτού μας τείνει να αντικαταστήσει το αντικειμενικό. Είναι μαζί και η τοξικότητα του λόγου, η ευκολία της απόρριψης, η υπερβολή και η υπερβολική εστίαση, οι στοχευμένες επιθέσεις, η δολοφονία χαρακτήρων, οι κάθε είδους ηθικοί πανικοί. Ταυτόχρονα το Facebook είναι μια πραγματικότητα που δύσκολα αποφεύγεις. Ως κοινός τρόπος, ως ευκολία, ως δομή που έχει δημιουργηθεί για να τον χρησιμοποιείς όλο και περισσότερο.

Το άρθρο αυτό γράφεται με αφορμή μια δοκιμασία που σου προτείνει η ιστοσελίδα. Το 10 year challenge εξαπλώνεται σε στιγμιαία μόδα. Μια φωτογραφία σου από το 2009 δίπλα σε μια φωτογραφία του 2019. Οι φίλοι/θεατές σου μέσα από τη συνομιλία των δύο φωτογραφιών καταναλώνουν τα συμπεράσματά σου. Το πώς μεγάλωσες, το πώς άλλαξες, το που έφτασες. Τόσο απλοϊκό ώστε να είναι τελικά εθιστικό το 10 year challenge σαρώνει τους τοίχους του Facebook. Από διαφημίσεις σοκολάτας υγείας μέχρι τον Erdogan.
Άλλωστε η διαδικτυακή νοσταλγία είναι σε μεγάλο βαθμό ένα από τα συστατικά της διαδικτυακής κουλτούρας. Μια νοσταλγία επιδερμική και γρήγορη όπου κάθε ανάμνηση επιβεβαιώνεται από μια γρήγορη επαφή. Μια νοσταλγία της κατανάλωσης αντικειμένων, παιδικών σειρών, τάσεων της μόδας, κακών τραγουδιών. Το διαδίκτυο είναι μια ατελείωτη συγχρονία. Τίποτα δεν χάνεται και τίποτα δεν ξεχνιέται. Κάθε τι καραδοκεί άφθαρτο. Επιμένει ακόμα και σιωπηλό έτοιμο πάντοτε να ανασυρθεί μέχρι να νοσταλγηθεί από την αρχή. Το διαδίκτυο με την απόλυτη διαθεσιμότητά του αποτελεί τον θάνατο της νοσταλγίας, και διαδικτυακές τάσεις όπως το 10 year challenge αποτελούν την ταρίχευσή της.
Αφορμές. Όλα είναι αφορμές. Όπως η μνήμη μέσα από ένα τυχαίο περιστατικό ανατρέχει σε συμβάντα που πέρασαν με ρυθμό ακανόνιστο. Έτσι και τώρα. Ακόμα και αν όλη αυτή η ιστορία σου φαίνεται χαζή αυτό δεν σημαίνει πως – έστω και ασυναίσθητα- δεν θα γυρίσεις σε όσα συνέβαιναν πριν 10 χρόνια. Σε μια εποχή που μοιάζει μακρινή, τόσο μακρινή ώστε ακόμα να μην μπορείς να αισθανθείς την απόστασή της.

Το 2009 μπήκε στην πραγματικότητά μας μέσα από τον απόηχο των γεγονότων του Δεκέμβρη του ’08. Συνυπήρχαν τις μέρες εκείνες το αδιέξοδο με την αισιοδοξία. Το χαζοχαρούμενο παρελθόν της ευημερίας, ταυτόχρονα με τις πρώτες σκιές της κρίσης που ερχόταν. Ο Μπάρακ Ομπάμα εκλεγόταν πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών για πρώτη φορά, η κατάσταση στο Ιράκ βάλτωνε στο αίμα και το Avatar έσπαγε κάθε εισπρακτικό όριο στους κινηματογράφους προεκτείνοντας ταυτόχρονα τις λειτουργίες του μέσου. Τα social media έκαναν τα πρώτα τους βήματα στην καθημερινότητά μας. Τον Οκτώβρη το ΠΑΣΟΚ θα έπαιρνε ξανά την εξουσία, μια ολόκληρη χώρα κατευθυνόταν με ταχύτητα στο ναυάγιο του Καστελόριζου το 2010.
Η δική μας λοιπόν πρόκληση των 10 ετών, δεν αποτελεί ζήτημα πόζας ή αλλαγή κουρέματος. Είναι τα 10 χρόνια της κρίσης. Είναι η ανασκόπηση στη μόνιμη κατάσταση έκτακτης ανάγκης που βιώνουμε μέχρι και σήμερα. Ένα παρόν που δεν ωρίμασε ποτέ σε μέλλον. Το σύνολο των αλλαγών και των ρευστοποιήσεων. Των απαιτήσεων, των διεκδικήσεων και των διαψεύσεων. Οι απώλειες και οι αφήξεις, οι χαρές και οι λύπες, πάντοτε εντός αυτού του πλαισίου.
Η πραγματική δοκιμασία των 10 ετών είναι το παρόν μας. Το κάθε παρόν. Η συνειδητοποίηση πως ο χρόνος περνά καλπάζοντας. Η συνέχεια του χρόνου με βήμα σημειωτόν προς άγνωστη κατεύθυνση. Η διαχείριση των παλαιών προσδοκιών που διαψεύστηκαν, των νέων οριζόντων και της πραγματικότητας όπως έσκασε στα χέρια μας.

(στην εφημερίδα Εποχή)

Δεν υπάρχουν σχόλια: