Πέμπτη 18 Ιουνίου 2015

Το σημείο ΕΡΤ: υποχρέωση για κάτι νέο

Ας ξεκινήσουμε με μια αναγκαία και ευχάριστη παραδοχή: το ότι άνοιξε η νέα ΕΡΤ είναι σίγουρα μια ευτυχής εξέλιξη. Και ας συνεχίσουμε με μια ακόμη: το ότι έκλεισε η ΝΕΡΙΤ είναι μία ευτυχής εξέλιξη. Δεν είμαι, άλλωστε, σίγουρος αν τα δύο γεγονότα πρέπει να ταυτίζονται. Από δω και πέρα πρέπει νομίζω να ζυγίσουμε το πόσο νέα είναι η ΕΡΤ και το πόσο έκλεισε η ΝΕΡΙΤ. Ή για να είμαστε συγκεκριμένοι: το κατά πόσο το νέο αυτό δημόσιο δίκτυο ενημέρωσης θα διαφέρει από το παλιό και θα καταφέρει να αντιμετωπίσει τις χρόνιες παθογένειες (παθογένειες που έχω την αίσθηση πως δεν υπήρξε ούτε ένας αλληλέγγυος που δεν τις αναγνώριζε) διαμορφώνοντας και προσφέροντας κάτι -στη βάση του και όχι στην επιφάνεια- καινούριο. Και ταυτόχρονα πως θα παύσει το τραγούδι της η σοδειά των καταφατικών κεφαλών, του δημοσιογράφου ως ντουντούκα της κυβέρνησης, των κρατικών καναλιών σε θέση μπαλκονιών της εκάστοτε εξουσίας.

Ας είμαστε αισιόδοξοι όπως σε κάθε καινούριο ξεκίνημα έχοντας γνώση πως είναι αρκετά αυτά που συνηγορούν προς το γεγονός πως θα φάμε τα μούτρα μας. Και ας μην ξεχνάμε ποτέ-άσχετα με την οποιαδήποτε εξέλιξη της νέας ΕΡΤ- πως το κλείσιμο της δημόσιας τηλεόρασης ήταν μια πράξη αντιδημοκρατική, αλαζονική και βαθύτατα αυταρχική, ταυτισμένη σε απόλυτο βαθμό με τη συγκυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ και την περαιτέρω πολιτική τους.

Ας μη βιαστούμε να βγάλουμε συμπεράσματα, λοιπόν. Ακόμη και αν το δίδυμο Τσακνής-Ταγματάρχης μας φαίνεται απογοητευτικό (σίγουρα θα προτιμούσαμε το Τσακνής-Μαχαιρίτσας. Την άποψή μας για τον Ταγματάρχη την εκφράσαμε και σε προηγούμενα άρθρα), ακόμη και αν τόσα από τα πρόσωπα που αντικρίσαμε αυτές τις πρώτες μέρες μας θύμιζαν ό,τι πιο λάθος, τόσο στην ΕΡΤ όσο και στη ΝΕΡΙΤ (στο μυαλό μου έρχονται κατευθείαν οι δύο δημοσιογράφοι-μαϊντανοί από το τελευταίο διάγγελμα του Αντώνη Σαμαρά). Ακόμη και αν η ΠΟΣΠΕΡΤ έβγαλε την ανεκδιήγητη ανακοίνωση πως πρέπει να υπάρξουν επιπλέον προσλήψεις για «συγγενείς Α’ βαθμού των νεκρών μας και μικρό αριθμό εργαζόμενων αλληλέγγυων», ταυτίζοντας ουσιαστικά την αλληλεγγύη με το διορισμό, κουρελιάζοντας την πρώτη και θέτοντας σε μια θολή αμφιβολία τα κριτήρια με τα οποία συμβαίνει ο δεύτερος (στο σημείο αυτό και για να μην μπερδευόμαστε ας δηλώσουμε αλληλέγγυοι προς τον αγώνα των εργαζομένων της ΕΡΤ αλλά όχι και στον πρόεδρο της ΠΟΣΠΕΡΤ, Παναγιώτη Καλφαγιάννη. Και να ξεκαθαρίσουμε πως αν και αλληλέγγυοι δεν επιθυμούμε διορισμό). Ας μην βιαστούμε να βγάλουμε συμπεράσματα ακόμα και όταν οι εξελίξεις μας ξαφνιάζουν θετικά, όπως π.χ. η τοποθέτηση του Πάνου Χαρίτου ως παρουσιαστή του κεντρικού δελτίου ειδήσεων της ΕΡΤ.

Αίτημα για αντικειμενική ενημέρωση

Αν κάτι μπορούμε να εξάγουμε ως συμπέρασμα από τα ευχητήρια, τις δηλώσεις και τις υποσχέσεις αυτό είναι ένα γενικότερο αίτημα προς μια αντικειμενική ενημέρωση. Το κατά πόσο κάτι τέτοιο επιτυγχάνεται (αν υποθέσουμε πως υπάρχει κάτι τέτοιο, αλλά αυτό είναι το θέμα μιας άλλης συζήτησης) δεν θα κριθεί -μόνο- από τον τρόπο αντιμετώπισης των κομμάτων τις αντιπολίτευσης, από το κατά πόσο θα κρατηθούν ίσες αποστάσεις, ή από το κατά πόσο θα αποφευχθεί κάθε στάση, σχόλιο ή καταγραφή ρεβανσισμού, αλλά αντίθετα από το κατά πόσο το κρατικό δίκτυο θα μπορέσει να λειτουργήσει ακόμη και κόντρα στο συμφέρον της κυβέρνησης σε περιπτώσεις που το επιτάσσει η δημοσιογραφική δεοντολογία και το δημόσιο αίσθημα. Γιατί ένας δημόσιος χώρος δεν έχει ως πρώτο μέλημα τη νομή του χρόνου και της αλήθειας ανάμεσα στα διάφορα κομματικά επιτελεία, αλλά ορίζεται πρωτίστως ως ένας χώρος σε ευθύ διάλογο με την κοινωνία, ως προϊόν της.
Αυτό που θα καθιστούσε, λοιπόν, νέα τη Νέα Ελληνική Ραδιοφωνία και Τηλεόραση θα ήταν μια νέα ανοιχτότερη δομή προς την κοινωνία (δεν γράφουμε ανοιχτή για να μην κατηγορηθούμε ως ουτοπιστές). Όσο μια πλεύση προς αυτή την κατεύθυνση δεν καταγράφεται, λίγη σημασία θα παίζουν τα πρόσωπα (θετικά ή αρνητικά) και οι αποκλίσεις από το παλαιό και γερασμένο χαρακτήρα της -τότε- ΕΡΤ θα είναι μάλλον μικρές και μετρήσιμες.

Περισσότερο από μια χαμένη ευκαιρία

Πρέπει, άλλωστε, να αντιληφθούμε πως το στοίχημα της ΕΡΤ είναι πολύ σημαντικότερο για την κυβέρνηση απ’ όσο φαίνεται. Όχι μόνο γιατί ο φορέας αναδείχθηκε ως κεντρικό σύνθημα και αίτημα μέσα στην εποχή των μνημονίων (πρώτο στη σειρά μιας σειράς αιτημάτων όπως οι καθαρίστριες, η εξόρυξη στις Σκουριές κτλ όπου η πρακτική σημασία δημιούργησε εν πολλοίς και έναν ταυτόχρονο συμβολισμό, ο οποίος σε κάποιες περιπτώσεις ξεπέρασε τον ίδιο τον πρακτικό χαρακτήρα του αιτήματος). Αλλά γιατί το όποιο αποτέλεσμα θα λειτουργήσει ως το πιο εξωστρεφές αποτύπωμα της κυβέρνησης. Όχι μόνο ως ένα αποτύπωμα που θα μας επισκέπτεται ανά πάσα στιγμή στις τηλεοράσεις και τα σαλόνια μας, αλλά ταυτόχρονα ως ένα αποτύπωμα που θα κουβαλά και όλα τα υπόλοιπα αποτυπώματα.

Οι ισορροπίες που πρέπει να κρατηθούν είναι, λοιπόν, πολλές και οι κίνδυνοι ακόμη περισσότεροι. Αλλά ακριβώς λόγω αυτών των συνθηκών, το σημείο ΕΡΤ ορίζεται ως ένα σημείο αποδείξεων. Και ακόμη περισσότερο ως ένα σημείο δυνητικών ρήξεων και αναδιαμορφώσεων από το οποίο θα ξεπηδήσει το νέο. Σε διαφορετική περίπτωση θα κάνουμε λόγο για κάτι πολύ περισσότερο από απλά μια χαμένη ευκαιρία.

(στην εφημερίδα Εποχή)

Δεν υπάρχουν σχόλια: