Σάββατο 24 Μαΐου 2014

Ο εχθρός της αριστεράς




Αν και το συνολικό εκλογικό αφήγημα θα γραφτεί σε δύο πράξεις (με ομολογημένη αριστερή προσδοκία τη σύντομη προσθήκη μίας τρίτης), με τις ευρωεκλογές της ερχόμενης Κυριακής να κωδικοποιούν, να αποκρυσταλλώνουν, να προσθέτουν ευκρίνεια και να ανοίγουν σε νέα πεδία τα πολιτικά συμπεράσματα των αυτοδιοικητικών εκλογών, ωστόσο η καταγραφή μερικών πρώιμων σκέψεων δεν μοιάζει πρόχειρη ή παρακινδυνευμένη αλλά μάλλον θεμιτή και αναγκαία.
Αν υπάρχει ένα γεγονός ήδη παρόν από αρκετά πριν -το οποίο οι εκλογές της 17ης του Μάη ήρθαν απλά να επιβεβαιώσουν και να εξειδικεύσουν- αυτό είναι οι μεταλλάξεις τις κομματικής δυσαρέσκειας και οι αποτυπώσεις της στο σώμα της πολιτικής σφαίρας. Είναι ορατό περισσότερο από ποτέ, πως η κατάρρευση των παραδοσιακών κομμάτων σε ένα τόσο έντονο κομματοκρατούμενο περιβάλλον, σηματοδότησε την ταυτόχρονη κατάρρευση του τριακονταετούς οικοδομήματος που τα χρησιμοποιούσε ως βάση και τη ρευστοποίηση πολιτικών λειτουργιών, αντανακλαστικών και βεβαιοτήτων. Η εκλογική κινητικότητα (ακόμα και σε επίπεδο δημοσκοπήσεων), η ανάδυση νέων κομμάτων ή η ανάθεση νέων ρόλων σε παλαιότερα, ταυτόχρονα με τη γενικευτική απαξίωση και την αποχή ήρθαν σαν πρώτες αντιδράσεις σε αυτή την κατάσταση. Οι δίδυμες εκλογές πέρα και ανεξάρτητα από οποιαδήποτε άλλη θετική ή αρνητική καταγραφή, θα μείνουν καταγεγραμμένες ως η ημερομηνία ανόδου του μεταπολιτικού.

Εκφάνσεις του μεταπολιτικού

Το μεταπολιτικό στις διάφορες εκφάνσεις του έρχεται να προστεθεί ως ένας ταυτόχρονος εχθρός δίπλα στις μνημονιακές πολιτικές και τις πολιτικές της λιτότητας. Εκφρασμένο ως άνευ όρων ανεξαρτησία, σε δημοτικά ή περιφερειακά ψηφοδέλτια, με μόνο επιχείρημα την απουσία σχέσης με κόμματα (αποκλειστικά σε ρητορικό επίπεδο φυσικά αφού τα ψηφοδέλτια στην συντριπτική τους πλειοψηφία υπήρξαν επανδρωμένα με συμβούλους προερχόμενους από κόμματα ακόμα και στελέχη πρώτης γραμμής). Εκφρασμένο ως άνευ όρων νέο στην περίπτωση του Ποταμιού, όταν το σαρωτικό τίποτα προκύπτει ως έκφραση αυθεντικότητας, όταν η έλλειψη προγράμματος προκύπτει ως διάθεση για διάλογο, όταν η απουσία οποιασδήποτε κοινωνικής και πολιτικής αναφοράς, δεσμού ή γείωσης προκύπτει ως ελευθερία.
Εκφρασμένο ως βαλκανικός μπερλουσκονισμός στις περιπτώσεις του Μαρινάκη και του ανεκδιήγητου Μπέου. Σε μία κίνηση εξώστρεφου πολιτικού κυνισμού, όπου τα συμφέροντα υπερπηδούν την πρόφαση της διαμεσολάβησης των πολιτικών. Μια διαπλοκή χωρίς μεσάζοντες. Σαν η απαξίωση των κομμάτων να τα αποκόλλησε από την εξίσωση συμφέροντα-κόμματα- ψηφοφόροι και να τα κατέστησε αχρείαστο σκαλοπάτι υφαρπαγής. Τα συμπτώματα της πολιτικής γίνονται και εκφραστές της, εκπροσωπώντας τώρα τους εαυτούς τους: χουλιγκάνια, παπάδες, επιχειρηματίες με οφ σορ και σκοτεινές πτυχές, ικανοί να στήσουν εκλογικούς μηχανισμούς πάνω σε ήδη υπάρχοντες μηχανισμούς (νύχτα, στρατοί οπαδών, τάγματα εφόδου, εκκλησία, χρηματοδοτήσεις, συμφέροντα). Ίσως μάλιστα να μην είναι παρακινδυνευμένο να αποδεχτούμε πως ακόμα και ένα κομμάτι ψηφοφόρων της Χρυσής Αυγής εκφράζει ακριβώς αυτή τη σχέση με το μεταπολιτικό (τουλάχιστον ως πρώτη επαφή και ως πρόφαση). Μια σχέση που στη συνέχεια ριζοσπαστικοποιείται και παίρνει αμιγώς πολιτικά ναζιστικά χαρακτηριστικά.
Στη σφαίρα της μεταπολιτικής, η πολιτική πολιτικοποιείται με όρους μη πολιτικής. Ως κοινή λογική, ως υπερβατική προσφορά, ως ανώτερο αγαθό (είτε αυτό είναι η πατρίδα είτε η ομάδα), είτε απλώς ως τηλεοπτική πόζα. Στον πυρήνα βέβαια τίποτα δεν αλλάζει. Αφού δεν υπάρχει πολιτικό μόρφωμα που να μην εκφράζει συμφέροντα (ταξικά, επιχειρηματικά, προσωπικά, κτλ).

Ο ρόλος της αριστεράς

Με τον ίδιο τρόπο που η αριστερά κλήθηκε να υπερασπιστεί τις αστικές κατακτήσεις σε θεσμικό επίπεδο ήδη από την αρχή της κρίσης, έτσι και τώρα, σε μια ταυτόχρονη διαδικασία, καλείται να υπερασπιστεί τις κατακτήσεις στο επίπεδο της πολιτικής λειτουργίας, του πολιτικού λόγου και τελικά στο σύνολο των εκφάνσεων του πολιτικού. Και στις δύο περιπτώσεις βρισκόμαστε μπροστά στη διεκδίκηση ενός χαμένου αυτονόητου και ταυτόχρονα μπροστά στην ριζοσπαστικότητα αυτού του αυτονόητου. Στον μεγάλο ιστορικό μετασχηματισμό που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια, είναι ίσως πρώτη φορά και με τέτοια ένταση ξεκάθαρο, πως οι εχθροί της αριστεράς μοιάζουν να ταυτίζονται με τους εχθρούς της δημοκρατίας. Και κάτι τέτοιο όχι μόνο πολλαπλασιάζει την σημασία της, αλλά προσθέτει στο πολλαπλό χρέος, στη σημασία και στην αναγκαιότητά της.

(στην εφημερίδα Εποχή)

Δεν υπάρχουν σχόλια: