Ζ. Δ. Αϊναλής: Η σιωπή της Σίβας
(ηλεκτρονική έκδοση του περιοδικού «Βακχικόν»)
Και πόσες νύχτες έρημος
σε στάσεις λεωφορείων
Και πόσες πόλεις έρημος
τις νύχτες στις γωνίες
Και ποια παράθυρα κλειστά
μες τη βροχή να τρέμω
Ποια μάτια ξένες γυναίκες μακρινές το γάλα τ’ αγωγιάτη
Ποια στύση στο καυλί
τον πόνο της εσπέρας
Ποια χέρια στα γόνατα
αγκαλιάζοντας
Στο στήθος ποιου εαυτού σκιά μου;
«Η σιωπή της Σίβας»
Ο Ζήσης Δ. Αϊναλής γεννήθηκε το 1982 στην Αθήνα. Σπούδασε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Κάνει διδακτορικό στη Βυζαντινή Ιστορία και Φιλολογία στο Παρίσι όπου και διαμένει μόνιμα. Το 2006 κυκλοφόρησε η πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο «Ηλεκτρογραφία» από τις εκδόσεις Γαβριηλίδη. Το 2008, από τις ίδιες εκδόσεις κυκλοφόρησε το βιβλίο «Αποσπάσματα». Μεταφράσεις και δοκίμιά του έχουν εκδοθεί σε διάφορα έντυπα και ηλεκτρονικά περιοδικά. Επίσης ο ποιητής διατηρεί το blog Κενός Τίτλος, χώρο δημοσιεύσεων και αναδημοσιεύσεων παλαιοτέρων κειμένων (moggolospolemistisvalkaniosagrotisoklonos.wordpress.com).
«Η σιωπή της Σίβας» αποτελεί ένα έργο πρωτότυπο τόσο ως προς το ποιητικό της υλικό όσο και ως προς το εκδοτικό εγχείρημά της. Μέσα από την ανάγνωση παλαιοτέρων κειμένων, δοκιμάζεται μια ανακατασκευή μύθων ώστε η νέα τους σήμανση να περιγράψει ένα καινούργιο, σύγχρονο περιεχόμενο. Η φωνή που μιλάει τα ποιήματα, είναι αυτή του Βασιλέα Σολομώντα, βιβλικού προσώπου και φερόμενου ως συγγραφέα βιβλικών κειμένων. Η Σίβα του τίτλου είναι η βασίλισσα του Σαβά, για την οποία, σύμφωνα με το θρύλο, ο βασιλέας έγραψε το Άσμα Ασμάτων. Τρίτο πρόσωπο του κειμένου, είναι ο Μενελίκ, γιος του Σολομώντα και της Σίβας και πρώτος βασιλιάς της Αιθιοπίας. Το κείμενο αντλεί της αναφορές από ένα σύνολο θρησκευτικών κειμένων όπως τα βιβλία της παλαιάς Διαθήκης, καθώς και από την Kebra Nagast, αιθιοπικό έπος και θρησκευτικό βιβλίο των Ρασταφάρι. Η διακειμενικότητα και η αναφορά στο πολλαπλό των μύθων δεν είναι πρωταρχική, η γνώση τους δεν αποτελεί προϋπόθεση για την ανάγνωση ίσως ούτε για την κατανόηση του κειμένου, αλλά περισσότερο ένα έδαφος πάνω στο οποίο θα οικοδομηθεί το βασικό θέμα του βιβλίου, η σύγκρουση των γενεών και η προδοσία της νεότερης γενιάς από την παλαιότερη.
Ιερή οργή
Το κείμενο αποτελεί ένα «ιερό» παιχνίδι με σχεδόν ξεχασμένα υλικά. Η γλώσσα του έργου μέσα στην έλλειψή της κατασκευάζει το πεδίο της σύγκρουσης. Σιωπές, αφαιρέσεις, η ασφυκτική συγκατοίκηση του μακρινού μυθικού παρελθόντος με εικόνες σημερινής ρουτίνας, η ταυτόχρονη λέξη του θρησκευτικού βιβλίου και η επιθετικότητα της σημερινής βλαστήμιας συνθέτουν ένα ψηφιδωτό ιερού κλίματος, βγαλμένου από την οργή του παρόντος και του ακυρωμένου μέλλοντος. Το αχρονικό παρελθόν, μέσα από τη μυθολογία υπάρχει όχι μέσα σε μία στιγμή, αλλά στην οικουμενικότητα της στιγμής. Έξω από το χρόνο το γεγονός γίνεται επίκαιρο. Η σύγχρονη πολιτική κατάσταση και το κληροδοτημένο αβέβαιο είναι οι πραγματικοί πρωταγωνιστές. Η οργή μέσα από μια γλώσσα συχνά βιβλική, αποκτά την ένταση μυθικού κατακλυσμού. Όχι ως παράπονο αλλά ως κραυγή, η νεότερη γενιά απευθύνει την ποίηση της προς την γενιά που την καταδίκασε: «Πόσες και πόσες φορές δεν μ’ έβαλε ο πατέρας μου ν’ αποστηθίσω ψόφιους στίχους;/ και τι έφταιγα εγώ για κείνον; / Για τη δική του άρνηση, για τα δικά του όχι;/ Για τη δική του μίζερη σιωπή, για την υποταγή του;/Για το σκυφτό κεφάλι του, για την παραίτησή του;»
Η ηλεκτρονική έκδοση
Με το συγκεκριμένο εγχείρημα το περιεχόμενο του βιβλίου έρχεται να συναντήσει την εκδοτική του υπόσταση, ως μια διπλή περιγραφή αλλά οριακά και ως μια απάντηση. Η τέχνη και οι φορείς της αποτελούν κομμάτια της κοινωνίας και αναπόφευκτα υπάρχουν μέσα στα πλαίσια που αυτή επιτρέπει και επιβάλλει.
Η καλλιτεχνική διάσταση δεν αποτελεί μια εξαίρεση της κοινωνίας και της πλήρους περιγραφής της με οικονομικούς όρους, αλλά μια παράδοξη και απόλυτη επιβεβαίωση των όρων που ισχύουν συνολικά σε κάθε πτυχή της καθημερινότητας. Η ίδια η τέχνη εδώ και καιρό δεν ορίζεται από τους δημιουργούς της, αλλά πολύ περισσότερο από τους διακινητές της. Εκδοτικοί οίκοι, περιοδικά, γκαλερί, θέατρα λειτουργούν όχι μόνο ως διαμεσολαβητές αλλά ως κυρίαρχοι που επιβάλλουν απόλυτα την αισθητική, την πολιτική και τελικά την ίδια την υπόσταση του έργου. Το εμπόριο του βιβλίου και ακόμα περισσότερο οι τρόποι με τους οποίους υπάρχει επιβάλλουν την οικονομική διάσταση ακόμα και στο περιεχόμενο των έργων. Και δεν υπάρχει καμία κριτική που να μπορεί να μιλήσει δυνατότερα από την σιωπή που επιβάλλει η απόρριψη ενός έργου. Όταν μάλιστα η απόρριψη αυτή προκύπτει όχι με λογοτεχνικά κριτήρια αλλά με κριτήρια εμπορίου, αναπόφευκτα οδηγεί σε μια ποιοτική υποβάθμιση. Η άτυπη ταρίφα που πρέπει να πληρώσει ένας ποιητής για την έκδοση ενός βιβλίου ποίησης, φτάνει σήμερα τα 3.000 ευρώ. Χωρίς κανένα άλλο κριτήριο, ο εκδότης επιβάλλει τη συνύπαρξη της σιωπής όσων δεν έχουν να πληρώσουν με το θόρυβο των άπειρων καλοπληρωμένων εκδόσεων σε ένα ασύμμετρο ποιητικό σύνολο.
Οι ηλεκτρονικές εκδόσεις και τα e-books δεν μπορούν να αντικαταστήσουν το βιβλίο. Ως αντικείμενο καλλιτεχνικής ολοκλήρωσης, ως ιστορία, ως πάθος ακόμα και ως φετίχ. Μπορούν όμως να επαναδιαπραγματευθούν τους όρους της διακίνησης, τη δύναμη των εκδοτικών οίκων και τελικά τις αξίες ενός (και) καλλιτεχνικά χρεοκοπημένου συνόλου.
«Η σιωπή της Σίβας» μπορεί να αναγνωστεί δωρεάν στον ιστότοπο του περιοδικού «Βακχικόν» (http://www.vakxikon.gr/) ή με ένα κλικ στο σύνδεσμο:
http://www.vakxikon.gr/content/view/813/3479/lang,el/
(στην εφημερίδα Εποχή)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου