Παρασκευή 7 Δεκεμβρίου 2012

Η γλώσσα του αντικοινοβουλευτισμού και ο νέος λαϊκισμός







Βουλευτές της Χρυσής Αυγής ανεμίζουν μισθοδοσίες συναδέλφων που αποδεικνύουν την καθαρότητά τους, κάνουν λόγο για Ρόλεξ προδοσίας των 7000 ευρώ, προσθέτοντας στην πρόσφατη κοινοβουλευτική τους διαδρομή μια επιχειρηματολογία από το βήμα της βουλής τύπου: ‘’σκάσε’’, ‘’υπάνθρωποι’’, ‘’τρισάθλιοι’’, ‘’το ΚΚΕ θα πάρει τα τρία’’. Μια τέτοια πανδαισία χρωμάτων δεν θα μπορούσε να μείνει αναπάντητη, αντίθετα συμπληρώνεται καθημερινά από δηλώσεις και ευρήματα βουλευτών άλλων κομμάτων: ο Άδωνις Γεωργιάδης (απαντώντας για τα ρόλεξ)  υπογράμμισε πως η Ελένη Ζαρούλια φοράει Μπούλγκαρι, ο Τέρενς Κουίκ κατά το τέλος της ομιλίας του για τον προϋπολογισμό έβγαλε ένα χαρτί το οποίο έγραφε ένα γαλανό ΟΧΙ και ο Παύλος Χαικάλης παραχώρησε την θέση του σε ένα κασσετοφωνάκι το οποίο μετέφερε αγκομαχώντας τη φωνή του Αντώνη Σαμαρά. Στη σειρά αυτή προσθέτονται και οι πρόσφατες δηλώσεις του Πέτρου Τατσόπουλου, ο οποίος ύστερα από μια μακριά σειρά τηλεοπτικών αναμετρήσεων υψηλής έντασης έρχεται να δηλώσει πως έχει πηδήξει την μισή Αθήνα απαντώντας στους βουλευτές της Χρυσής Αυγής που τον κατηγόρησαν για ομοφυλοφιλία (πρόχειρη σημείωση: από πότε ένας βουλευτής της αριστεράς θεωρεί πως κάτι τέτοιο είναι κατηγορία και μάλιστα πως πρέπει να απαντήσει με αντίστοιχες δηλώσεις γυμνασιακού προαυλίου;).  Από πού προέκυψε όλος αυτός ο τόσο πρακτικός και τόσο χειροπιαστός λαϊκισμός που μονοπωλεί τις εντυπώσεις αλλά σφυρίζει αδιάφορος προς την ουσία;
Η γλώσσα της κρίσης
Καθώς η κρίση πλησίαζε και  καθιερωνόταν ως πραγματικότητα απόλυτη, η γλώσσα της πολιτικής άρχιζε να αλλάζει. Η γλώσσα έγινε μια οικονομική περιγραφή της πραγματικότητας. Αριθμοί και διαγράμματα, δείκτες και κλίμακες, οίκοι αξιολόγησης και τεχνοκρατικές αναλύσεις αντικατέστησαν πλήρως το πολιτικό επιχείρημα στον κυρίαρχο λόγο. Ο οικονομολόγος, έστεκε ως ο νέος ήρωας μιας νέας καθημερινότητας, ψυχρός κάτοχος  της μόνης επιστημονικής αλήθειας, άκαμπτος διαχειριστής των αριθμών και των σχημάτων. Η σύγχυση χρησιμοποιήθηκε ως εργαλείο πειθούς, ως μια προσπάθεια να επιβληθεί μια γενικευμένη ενοχή που θα επέτρεπε στην τιμωρία των μνημονιακών μέτρων να επιβληθεί χωρίς αντιστάσεις. Η νέα αυτή γλώσσα προσπάθησε να πείσει τον οποιοδήποτε δέκτη της όχι με επιχειρήματα αλλά εξηγώντας του πως δεν έχει τα εφόδια ώστε να επιχειρηματολογήσει απέναντί της. Και ενώ η κρίση βάθαινε, η γλώσσα αυτή ήρθε να συνυπάρξει ως αντίθεση στην αμείλικτη κυριολεξία της φτώχειας, της ανεργίας και του αδιεξόδου. Το άτομο έμοιαζε να ορίζεται από δυνάμεις που δεν μπορεί να κατανοήσει αλλά ταυτόχρονα από δυνάμεις που το τσακίζουν. Ο θόρυβός της έφτανε τα όρια της σιωπής.
Ο νέος λαϊκισμός
Σε αντίθεση με αυτήν τη γλώσσα, αναδεικνύεται ένας νέος λαϊκισμός, κακόγουστος και αρχαϊκός.  Η γλώσσα αυτή, εξώστρεφη και προφανής δεν έχει σαν στόχο να παράγει πολιτική αλλά εντύπωση, αντικαθιστώντας τον λόγο με την χειρονομία. Ικανοποιεί σε συμβολικό πεδίο, την δικαιολογημένη λαϊκή οργή, όχι απαντώντας σε αυτή ή σε ό, τι την προκαλεί αλλά αναπαράγοντάς την υποκριτικά. Οι φορείς του, τον τοποθετούν στη θέση του κυρίαρχου πολιτικού λόγου, ζητώντας μια ταύτιση οργής, συντάσσοντας ανάγκες και προτεραιότητες με όρους θυμικού και όχι πραγματικότητας. Ο χειροπιαστός αυτός λαϊκισμός κολακεύει και εκτονώνει αλλά δεν παράγει πολιτική. Αντίθετα δημιουργεί μια ατμόσφαιρα αντικοινοβουλευτικού κοινοβουλευτισμού, προτιμώντας το εφέ από την ουσία, την επιβολή από την πειθώ και το επιφώνημα από την λέξη. Ενώ η αδικία βαθαίνει ταυτόχρονα με την κρίση αναζητείται ένας νέος λόγος που ανάμεσα στο ουρλιαχτό της χειρονομίας και τη σιωπή των αριθμών θα αντιτείνει μια γλώσσα ουσίας και λύσης.
(στην εφημερίδα των συντακτών)

Δεν υπάρχουν σχόλια: