Τετάρτη 17 Μαΐου 2017

Αναζητώντας τον παρόντα χρόνο



«Και τώρα που ξεμπερδέψαμε πια με τα μεγάλα λόγια, τους άθλους, τα όνειρα, καιρός να ξαναγυρίσουμε στη ζωή μας -αλλά μάταια, το σχέδιο της πόλης άλλαξε, κατά που πέφτει ο δρόμος που αγαπηθήκαμε παιδιά, που πήγε ο άνεμος που σκόρπισε τόσους συντρόφους, υπάρχει ακόμα ο κόσμος; -τώρα στη γλώσσα μας μπερδεύονται παλιά τραγούδια, κανείς δεν μας καταλαβαίνει και μόνο τα παιδιά μαντεύουν πιο πολλά, μα μεγαλώνουν γρήγορα και τα πουλιά πετάνε για να μη θυμούνται ένα τέτοιο παρελθόν και δεν απόμεινε παρά λίγη στάχτη, όπου σκυμμένοι τα βράδια σχεδιάζουμε σημαίες, άστρα, λόφους, άλογα κι ανάμεσά τους την τύψη ότι δεν τα δώσαμε όλα ελευθερώνοντας έτσι όρκους αλλοτινούς και τις πιο ωραίες χειρονομίες του μέλλοντος.»
(Από τη συλλογή «Ο Τυφλός
με τον Λύχνο» εκδόσεις Κέδρος)


Το παρελθόν δεν έφυγε ποτέ, δεν είναι καν παρελθόν. Είναι μια κατάσταση στο τώρα που αναζητά να εκβάλει. Περνώντας ξανά και ξανά μέσα από τις εκτάσεις του παρόντος, αναζητώντας να σκάψει την κοίτη του μέχρι την εκβολή.
Το παρελθόν υπάρχει στο παρόν όλο και πιο έντονα, κυρίως όταν το τώρα μας είναι πικρό, όταν τα βήματά μας είναι στον αέρα, όταν δεν γνωρίζουμε πώς να σταθούμε και που πάμε. Καμία αφήγηση δεν πείθει το παρόν μας, κανένα τώρα δεν μοιάζει ικανό να γίνει το δικό μας τώρα. Αναπολούμε, συνεχώς, αναπολούμε αναζητώντας καταφύγιο. Ο καθένας με τον τρόπο που του αντιστοιχεί. Πρόσωπα και στιγμές, καταστάσεις και περιόδους.
Ολόκληρο το εδώ έγινε μια αναδρομική έκθεση, ένα ιστορικό μυθιστόρημα, ένα μουσείο των περασμένων, μια προβολή απ’ όσα έφυγαν. Και το παρόν γίνεται μέλλον ενός άλλου παρελθόντος μας, όχι αυτού που ζήσαμε, αλλά μιας άλλης στιγμής που δεν ήλθε, που δεν επικυρώθηκε, που δεν αρκεί να μας εξαπατήσει. Στην ασυνέχεια αυτή το παρόν μας μένει ξεκρέμαστο, δεν προκύπτει και δεν αντιστοιχεί. Στέκει εκεί με απορία, αναζητώντας ένα άλλο παρελθόν που το δημιούργησε.
Ανοίγεις την τηλεόραση και τα φαντάσματα ξεχύνονται στο σαλόνι. Δεν φορούν σεντόνια, αλλά σακούλες πλαστικές σούπερ μάρκετ. Εξαντλημένες φιγούρες μιας ποπ κουλτούρας, που γέρασε, αφού βίασε με μακαριότητα ό,τι συνάντησε στον δρόμο του. Καρβέλας, Βίσση, Κωστόπουλος και λοιποί κλειδούχοι του lifestyle. Γερασμένοι, πτωχευμένοι, με ιλουστρασιόν ρυτίδες και εκείνο το ύφος πετυχημένης ανωτερότητας που είχαν τότε –ακόμη πιο κραυγαλέο, ακόμα πιο απωθητικό σήμερα. Βγαίνεις στους δρόμους και ακούς τον κόσμο να συζητά για ένα ριάλιτι δεύτερης διαλογής με ακατανόητη επιτυχία. Σαν να ξύπνησαν οι αρχές των 00s και να μας κυνηγούν και πάλι τα μηδενικά.
Το παρόν ως φάρσα
Λίγο πιο κει ο Κώστας Σημίτης να μας επεξηγεί πόσο μέλλον είχε το δικό του παρελθόν, πόση δόξα, πόση αθωότητα και πόση επιτυχία. Και το εκστασιασμένο βλέμμα των παρουσιαστών, αναδρομικό και αυτό, όμοιο με τότε μπροστά σε κάθε εκσυγχρονιστική αφήγηση. Και φυσικά, ούτε λόγος για τους Ολυμπιακούς που ξετίναξαν κάθε οικονομικό και οικολογικό δείκτη, για τον Τσουκάτο, τα υποβρύχια, τον Οτσαλάν, το χρηματιστήριο και τόσα ακόμη. Και μαζί το Βατοπέδι που επιτέλους φτάνει στο τέλος του και όλοι ως εκ θαύματος αθωώνονται. Και ο σιωπηλός βούδας της Ραφήνας και μέγας πολιτικός ανήρ δηλώνει δικαιωμένος. Το παρελθόν μας, είναι το παρόν ως φάρσα.
Μα ακόμη κι έτσι το παρελθόν δεν ησυχάζει. Δεν ζητά εκπροσώπους να το εκπροσωπήσουν, ανθρώπους να το ενσαρκώσουν γερασμένοι. Το παρελθόν πάλλεται με την ένταση του ακαριαίου και του επειγόντως. Γιατί το παρελθόν δεν έφυγε ποτέ, δεν είναι καν παρελθόν. Και θα ησυχάσει μόνο όταν ξημερώσει διέξοδος. Το παρελθόν ησυχάζει μόνο όταν το μέλλον κάνει το πρώτο βήμα.

(στην εφημερίδα Εποχή)

Δεν υπάρχουν σχόλια: