Αι βουλαί των εφήβων

 

Οι φιλόλογοι

Φαλάκρες σεβαστές που λησμονούν τις αμαρτίες τους,
γέρικα και σεβάσμια, σοφά κεφάλια,
διορθώνουν, κι εξηγούν, και σχολιάζουν στίχους
που κάποιοι νεαροί, στο στρώμα ξάγρυπνοι
ταιριάξανε μες στην απόγνωση του έρωτά τους
για να χαϊδέψουνε της ομορφιάς το άμαθο αυτί.
Σέρνονται όλοι εκεί· όλοι βήχουν μελάνι·
με τα στραβά παπούτσια τους λιώνουνε το χαλί·
όλοι νομίζουν ό,τι και οι άλλοι·
όλοι τους είναι με γνωστούς γνωστών γνωστοί.
Μα, Θεέ μου, τι θα έλεγε το έρμο τους κεφάλι
ο Κάτουλλος αν είχε τη γεροντική περπατησιά τους;
William Butler Yeats, Οι αγριόκυκνοι στο Κουλ (1919)

Μετάφραση: Σπύρος Ηλιόπουλος


Αυτές τις εικόνες επέλεξε ο μεγάλος Ιρλανδός ποιητής William Butler Yeats ώστε να περιγράψει τις γερασμένες καρδιές των φιλολόγων. Πέρα από τη βασική περιγραφή, το ποίημα στηρίζεται στην αντίθεση των πρωταγωνιστών φιλολόγων με τους απεγνωσμένους νέους που γεννάνε τέχνη στον πυρετό ενός στρώματος.
Το γήρας στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι ενιαίο τόσο στην όψη όσο και στο περιεχόμενο και η βασική αντίθεση έρχεται απέναντι στην εξίσου ενιαία νεότητα των νεαρών.
Δεν είναι λίγες οι φορές που μπορείς να συναντήσεις έναν άνθρωπο μεγάλης ηλικίας του οποίου η ζωντάνια του πνεύματός του έρχεται σε αντίθεση με την όψη του.
Ενα αντίστοιχο (και εκ διαμέτρου αντίθετο στα συναισθήματα που προκαλεί) παράδειγμα ενσαρκωμένης αντίθεσης συναντάμε σε αυτή την ετήσια φιέστα νεόκοπου γήρατος που είναι η Βουλή των Εφήβων.
Νέες όψεις και αραχνιασμένες λέξεις, άγουρα πρόσωπα και γερασμένοι τρόποι, κουστούμια γονιών και έξτρα τζελ στη χωρίστρα.
Μια ατελείωτη έκθεση τυπολατρίας και κοινοτοπίας, συντηρητισμού του καλού παιδιού και αποχαύνωσης του άξιου παλικαριού.
Μια κατάφαση που ταυτίζει το τρέχον και επιφανειακό με το ορθό και το τεκμηριωμένο. Μέριμνα για τον εκκλησιασμό, την προσευχή και την παρέλαση.
Ενας ατελείωτος μιμητισμός της αμίμητης πολιτικής γλώσσας και όψης. Καρικατούρες μιας γελοιογραφίας, χορογραφίες μιας αναπηρίας.
Μια προπόνηση καριερισμού και ξερολίασης. Σαν να απέκτησαν σώματα και όψεις τα κακογραμμένα λυσάρια της έκθεσης- έκφρασης και να διεκδίκησαν την πολιτική τους εκπροσώπηση.
Αλλά ας μη φοβόμαστε. Αλλωστε οι «βουλευτές» της Βουλής των Εφήβων δεν εκπροσωπούν τίποτα. Ούτε τους συμμαθητές τους ούτε την ηλικία τους.
Μπορώ να φανταστώ 38.928.765 πιο ενδιαφέροντα πράγματα που κάθε μαθητής Β' Λυκείου θα προτιμούσε να κάνει από το να συμμετάσχει σε αυτή τη φιέστα αγκύλωσης και δυσκοιλιότητας που αποτελεί η Βουλή των Εφήβων.
Αλλους τόσους προβληματισμούς και αγωνίες που δεν βρίσκουν χώρο στις χιλιοφορεμένες λέξεις του σώματος των «εκλεγμένων».
Δεν θα γράψω για το πώς είναι η νέοι σήμερα, γιατί η χρήση και μόνο της φράσης μυρίζει παππουδίλα, φορμόλη και κουβέρτα στα γόνατα συνταξιούχου Παπαγιώτη απόστρατου. Δεν ξέρω πώς είναι οι νέοι.
Εχω συναντήσει αρκετούς από αυτούς που κάποιες στιγμές αποκατέστησαν την εμπιστοσύνη μου στο ανθρώπινο είδος. Δεν ξέρω τι ποσοστό αντιπροσωπεύουν οι συγκεκριμένοι ούτε σε ποια Βουλή μιλούν για τη δική τους αγωνία.
Το μόνο που αντιπροσωπεύει η Βουλή των Εφήβων είναι η καταβαράθρωση της τρέχουσας αίσθησης του πολιτικού φαινομένου, η αντικατάσταση της πολιτικής από τους πολιτικούς, ο περιορισμός της πολιτικής σφαίρας στο κοινοβούλιο (ή πιο καλά στη μονταρισμένη τηλεοπτική του αναμετάδοση).
Το μόνο που εκπροσωπεί είναι η αστοχία της δικής μας ηλικίας (όποια κι αν είναι αυτή) απέναντι στο παρόν και το μέλλον.
Η εφηβεία δεν έχει σχέση με τον χρόνο αλλά με τη στάση απέναντι στα πράγματα. Δεν είναι αριθμός αλλά επιφώνημα ανοιχτό στην ερμηνεία και εκτός επαλήθευσης.
Η Βουλή των Εφήβων είναι ο θάνατος τόσο της Βουλής όσο και όλων των χαρακτηριστικών που συνιστούν την εφηβεία. Γι' αυτό θα ήταν καλό να καταργηθεί.
Μαζί με άλλα τόσα φαντάσματα, όπως οι παρελάσεις, η πρωινή προσευχή, τα θρησκευτικά και μια σειρά από κατάλοιπα που θα καταργούσε μια αριστερή κυβέρνηση την πρώτη μέρα που θα αναλάμβανε (λέμε τώρα).

(στην Εφημερίδα των Συντακτών)