Τρίτη 21 Απριλίου 2015

Η Ζωή Κωνσταντοπούλου, το λάστιχο και το ξεφούσκωμα της δημοσιογραφίας



ΑΠΙΣΤΕΥΤΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ ΣΤΗΝ ΑΙΔΗΨΟ: Ζωή Κωνσταντοπούλου σε κατάσταση αμόκ: Πάρε μου το αφεντικό σου να σε απολύσει τώρα [ηχητικό]. Αυτός ήταν ο τίτλος με τον οποίο η έγκριτη διαδικτυακή φυλλάδα αποφάσισε να διατυμπανίσει την ιστορία της. Το άρθρο, βασισμένο σε αυτόπτες μάρτυρες και αναρτήσεις στο Facebook περιέγραψε αναλυτικότατα και με ακρίβεια ένα περιστατικό στο οποίο η Ζωή Κωνσταντοπούλου εμφανίζεται να τραμπουκίζει έναν αθώο υπάλληλο σε βενζινάδικο της Αιδηψού, να τον απειλεί με απόλυση και στη συνέχεια να σπέρνει τον τρόμο σε αθώος περαστικούς, απειλώντας, κλέβοντας τα κινητά τους, προκαλώντας τους σε μονομαχία και ξεκαθάρισμα λογαριασμών στο κέντρο της πόλης μόλις δύσει ο ήλιος.

Κάτι δεν πάει καλά

Ο προσεκτικός αναγνώστης φαντάζομαι πως ψυλλιάζεται πως κάτι δεν πάει καλά ήδη από τον τίτλο. Οι τίτλοι αυτοί των συγκεκριμένων κίτρινων ηλεκτρονικών σελίδων μοιάζουν με θαυμαστικά ενδεδυμένα με λέξεις. Τίτλοι που δεν έχουν σχέση με την είδηση ή την ενημέρωση, αλλά με την παραπλάνηση του διαδικτυακού ματιού, εκλιπαρώντας για λίγα κλικ παραπάνω. Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία των συγκεκριμένων τίτλων είναι πως μέσα από τη στιβαρότητα του ξαφνιάσματος εμπεριέχουν και την κριτική αποτίμηση της ίδιας της είδησης, πριν καν προλάβουμε να την διαβάσουμε. Βέβαια, η κακογουστιά δεν αποτελεί στοιχείο που αποκαλύπτει το ποσοστό αλήθειας μιας είδησης, αλλά από την άλλη η συγκεκριμένη αισθητική συνδέει το άρθρο με μια σειρά από αντίστοιχες αποκαλύψεις των συγκεκριμένων ιστοσελίδων, γνωστών για τη φερεγγυότητά τους. Το συγκεκριμένο ρεπορτάζ γίνεται εξονυχιστικά λεπτομερές στην μεταφορά των διαλόγων και των κινήσεων με αποτέλεσμα τη θέση του επιχειρήματος, ή του ντοκουμέντου να αντικαθίσταται από την ακρίβεια της περιγραφής.  Το άρθρο γίνεται ύποπτο ακριβώς λόγο της κλισέ ανάπτυξης του χαρακτήρα και την κοινοτοπία του περιστατικού. Η Ζωή Κωνσταντοπούλου παρουσιάζεται ως κάτι ανάμεσα σε κακομαθημένη γυναίκα και μηχανόβιος, τσαμπουκάς, εγκληματίας που τρομοκρατεί κόσμο στα βενζινάδικα του Μιζούρι. Δεν είναι άλλωστε τυχαία η απαξίωση με την οποία αντιμετωπίστηκε το άρθρο σε διαδικτυακές παρέες και χιουμοριστικά τιτιβίσματα.

Κάποιος, κάπου, είδε κάτι. Όχι κάτι ποινικά κολάσιμο, όχι κάτι το οποίο έχει σχέση με την πολιτική ή το δημόσιο συμφέρον, αλλά με μια άσχημη συμπεριφορά. Είναι όμως αυτό είδηση; Και ακόμα και αν θεωρηθεί ως τέτοια, ποια στοιχεία μπορούν να την δικαιολογήσουν και να την κάνουν να θεωρηθεί εμπεριστατωμένη; Από τη στιγμή που υπάρχουν αντικρουόμενοι μάρτυρες (όπως στην συγκεκριμένη περίπτωση) πώς ελέγχεται η φερεγγυότητα του καθενός; Και τελικά, είναι αυτό το πράγμα δημοσιογραφία; Αν π.χ. έγραφα ένα άρθρο με τίτλο: Αποκάλυψη σοκ! Ο Γεράσιμος Γιακουμάτος δεν πλένει τα χέρια του μετά το κατούρημα [ηχητικό] και στη συνέχεια επικαλούμουν  αδιάψευστους μάρτυρες, θα μπορούσε να σταθεί το άρθρο ως είδηση; Πόσες ώρες τηλεοπτικού χρόνου θα έπρεπε να καταλάβει; Και ο ενδιαφερόμενος; Θα ήταν ορθό να βγει και να διαψεύσει;

Λάθος αφήγηση

Το μόνο που αποκάλυψε το συγκεκριμένο άρθρο ήταν κάτι ήδη γνωστό. Το ότι η Ζωή Κωνσταντοπούλου έχει ενοχλήσει πολύ κόσμο. Η σύσταση Επιτροπής Λογιστικού Ελέγχου, η εξέταση των γερμανικών αποζημιώσεων και η πρόθεσή της να ανασκαλέψει σκάνδαλα όπως αυτό της Siemens ή των εξοπλιστικών προγραμμάτων μοιάζουν ως κινήσεις αρκετές ώστε να θίξουν συγκεκριμένα συμφέροντα και να φέρουν συγκεκριμένες αντιδράσεις. Πολλές από τις κινήσεις της έχουν προκαλέσει και έντονη κριτική με αριστερό επιχείρημα. Αλλά όλα αυτά μοιάζουν να μην έχουν και τόση σημασία σε σχέση με αυτό που συζητάμε εδώ. Και αυτό γιατί το άρθρο του iefimerida δεν μας αφηγήθηκε γεγονότα σχετικά με τη Ζωή Κωνσταντοπούλου, δεν μας αφηγήθηκε καν γεγονότα σχετικά με βενζινάδικα. Μας αφηγήθηκε έναν πολύ συγκεκριμένο τρόπο της πολιτικής και τρόπο της δημοσιογραφίας.

Αυτό που παρατηρούμε είναι ουσιαστικά ο υποβιβασμός ολόκληρης της πολιτικής ζωής σε μια ατελείωτη χαρακτηρολογία. Την κατασκευή δηλαδή μη-πολιτικών στοιχείων προς πολιτική χρήση (θετική ή αρνητική) . Η κακομαθημένη  υστερική, ο φτωχός πλην τίμιος πολιτικός, το παιδί του λαού, ο κουλτουριάρης υπουργός και ο απείθαρχος βουλευτής. Περιγραφές που αναπαράγουν την κοινοτοπία και μαζί υφέρποντα στοιχεία όπως ο ρατσισμός, ο σεξισμός και η ομοφοβία. Αφηγήσεις που μπορούν να εξυψώσουν ή να καταβαραθρώσουν χωρίς να χρησιμοποιούν πολιτικό επιχείρημα ανάλογα με τη βούληση του διαχειριστή τους. Με τον τρόπο αυτό ο πολιτικός εκπίπτει σε περσόνα, σε κομμάτι μιας αφήγησης που πλάθεται ανάλογα με τις προθέσεις του συγγραφέα.

Ο τρόπος αυτός δεν μπορεί να απαντηθεί με επιχειρήματα, αφού είναι ο ίδιος κατασκευασμένος ώστε να απενεργοποίει το κάθε επιχείρημα. Ο μόνος τρόπος για να απαντηθεί είναι από συγκεκριμένες πολιτικές πράξεις, με συγκεκριμένο αποτέλεσμα, με δεδομένες συγκρούσεις και  συγκεκριμένη κατεύθυνση. Αυτό δηλαδή που περιμένουμε από τον ΣΥΡΙΖΑ.

(στην εφημερίδα Εποχή)

2 σχόλια:

Κώστας Θρακομακεδόνας είπε...

Παιδιά, ας παραγγείλει κάποιος μια συσκευασία κράκερ για τον παπαγάλο του "Πρώτη φορά Αριστερά" κ. Τσαλαπάτη.

groucho marxism είπε...

αγαπώ τους ανωνυμους φλόμπες που έχουν επιχειρηματα