Κυριακή 13 Μαΐου 2012

Οι εκλογές, οι πλατείες και η ρωγμή του αυτονόητου


Η έκπληξη από το αποτέλεσμα των εκλογών, όπως ήταν φυσικό, κίνησε διαδικασίες προς την εκπλήρωση ενός μέλλοντος. Η πραγματικότητα αναζητά προοπτική ώστε να επιβεβαιώσει το παρόν. Παρόλα αυτά είναι το παρελθόν αυτό που επεξηγεί, αυτό που προσδιορίζει τις κινήσεις, αυτό που αποκωδικοποιεί την έκπληξη. «Είναι πιο εύκολο για κάποιον σήμερα, να φανταστεί το τέλος του κόσμου, παρά το τέλος του καπιταλισμού» λέει μια φράση η οποία αποδίδεται στον Σλάβοι Ζίζεκ. Ακόμα και αν το εκλογικό αποτέλεσμα απέχει μίλια από το γεγονός της πολιτικής αποκάλυψης, εντάσσεται παρόλα αυτά σε μια διαδικασία ρωγμής του αυτονόητου. Με την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης και του Ανατολικού μπλοκ ο καπιταλισμός, θριαμβευτής πρόβαλε τον εαυτό του ως τη μόνη πολιτική λύση, ως τη μόνη πραγματικότητα. Το παρόν απλώθηκε στο παρελθόν και το μέλλον, πείθοντας για την απουσία οποιασδήποτε εναλλακτικής. Με τη σταδιακή μετεξέλιξη των άλλοτε σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων σε κόμματα με νεοφιλελεύθερες επιλογές, κατά τη δεκαετία του 90, η πολιτική εξουσία προέβαλε τον ένα και μοναδικό δρόμο, με τη μόνη επιτρεπτή αλλαγή να εντοπίζεται στον τομέα της διαχείρισης. Ο ελληνικός μεταπολιτευτικός δικομματισμός, πέρα από τις όποιες διαχειριστικές αλλαγές και τους επιμέρους χρωματισμούς, υπήρξε αποτύπωση αυτής ακριβώς της πραγματικότητας. Τις εποχές της πλαστικής ευημερίας, η σταθερότητα επιβεβαίωνε τον εαυτό της, εισπράττοντας, όπως αποδείχτηκε, τόκους από το μέλλον. Η ίδια η πολιτική έμενε εξόριστη στην πραγματικότητά της, αχρείαστη, απονομιμοποιημένη από τη μακαριότητα ενός ευτραφούς παρόντος. Το αμερικανικό κραχ του 2008 και οι επιπτώσεις του δεν υπήρξε απλά ένα χρηματοπιστωτικό γεγονός. Πάνω απ’ όλα υπήρξε ένα σημείο πολιτικής καμπής και πρόλογος για την επιστροφή του πολιτικού. Ο ερχομός της κρίσης, μας συνάντησε γυμνούς από πολιτική. Η απόγνωση από την αδικία των μέτρων, η προσπάθεια επιβολής του πιο μαύρου σεναρίου ως άλλης μίας μοναδικής και αυτονόητης πραγματικότητας, σε συνδυασμό με την σταδιακή καταστροφή όλων των θεσμών ανάμεσα στους πολίτες και την εξουσία, δημιούργησε την ανάγκη μιας επιτακτικής πράξης. Η οραματική κληρονομιά και αμφισβήτηση του ελληνικού Δεκέμβρη του 2008, μεταφέρθηκε σε καθημερινές χειρονομίες, γειωμένες στο έδαφος του απόλυτα πρακτικού. Η πολιτική ανυπακοή προέκυψε μέσα από το παράλογο της κάθε επιμέρους επιβολής, ως το νέο ριζοσπαστικό αυτονόητο. Καταγράφοντας τις επιμέρους πολιτικές κινήσεις από τον ερχομό της κρίσης μέχρι και σήμερα, παρατηρούμε μια επιτακτική και άμεση ανάγκη πολιτικής απάντησης σε κάθε πολιτική εφαρμογή της κυρίαρχης εξουσίας. Η εξέγερση στην Κερατέα, το κίνημα κατά των διοδίων και οι κινήσεις του «Δεν πληρώνω», η Υπατία για τα δικαιώματα των μεταναστών, οι κινήσεις ενάντια στα χαράτσια, το «κίνημα της πατάς» και τόσες άλλες κινήσεις δεν αποτέλεσαν απλά προσπάθειες για μια διαφορετική πολιτική εφαρμογή, αλλά ταυτόχρονα μικρές αμφισβητήσεις της ίδιας της κυρίαρχης πολιτικής και κυρίως του τρόπου που αντιλαμβανόμαστε και συμμετέχουμε στο γεγονός της πολιτικής. Το Σύνταγμα των Αγανακτισμένων αποτέλεσε τη συγκεφαλαίωση του επιμέρους προς μια συνολική αμφισβήτηση. Η οργάνωση της οργής προς την πράξη της αμφισβήτησης, αποτέλεσε την αρχή της ρευστοποίησης του αυτονόητου. Η κάθε συζήτηση στην πλατεία Συντάγματος και στις άλλες πλατείες των πόλεων κουβαλούσαν -πέρα από την όποια πρόταση- το βάρος της παλαιάς νεκρής βεβαιότητας. οι δημόσιες συζητήσεις, οι συνελεύσεις και οι πολυπληθείς πορείες, ανέδειξαν το πρόσωπο μιας εξουσίας που έπαψε να είναι ηθική και έπαψε να είναι νομιμοποιημένη. Το πολιτικό έπρεπε να ανακαλυφθεί ξανά. Οι εκλογές της 6ης Μαΐου υπήρξαν ο κρότος από την κατάρρευση του μεταπολιτευτικού αυτονόητου. Η δικομματική εναλλαγή μοιάζει πια με κιτρινισμένη φωτογραφία ξεχασμένη σ’ ένα σκονισμένο εχθές. Η πολλαπλή αποτύπωση ουσιαστικά περιέγραψε την Ελλάδα της κρίσης. Την απογοήτευση ταυτόχρονα με την αμφισβήτηση, το αδιέξοδο ταυτόχρονα με την προοπτική. Η ρωγμή πια καταγράφεται ως χάσμα με το παλαιό. Άσχετα με τις όποιες εξελίξεις, άσχετα με το αν θα επαναληφθούν οι εκλογές, το συγκεκριμένο αποτέλεσμα αναδεικνύει τις επιμέρους απαντήσεις στα παλαιά αδιέξοδα, την πραγματικότητα της ρευστοποίησης της παλαιάς βεβαιότητας και την επιστροφή της ίδιας της πολιτικής. Το σήμερα γίνεται το σημείο βρασμού του χθες. (Στην εφημερίδα Εποχή)

Δεν υπάρχουν σχόλια: